ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΦΛΕΓΟΜΕΝΟΥ ΠΛΟΙΟΥ ΑΠΟ ΤΟ ΠΛΟΙΟ ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑΣ ΤΗΣ ΑΝΑΙΡΕΣΕΙΟΥΣΑΣ ΓΙΑ ΠΑΡΟΧΗ ΒΟΗΘΕΙΑΣ - ΜΕΤΑΔΟΣΗ ΤΗΣ ΠΥΡΚΑΓΙΑΣ ΣΤΟ ΠΛΟΙΟ ΤΗΣ ΑΝΑΙΡΕΣΕΙΟΥΣΑΣ ΚΑΙ ΠΡΟΚΛΗΣΗ ΥΛΙΚΩΝ ΖΗΜΙΩΝ

Α.Π. 759/2019 (Α2, ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ)

ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΦΛΕΓΟΜΕΝΟΥ ΠΛΟΙΟΥ ΑΠΟ ΤΟ ΠΛΟΙΟ ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑΣ ΤΗΣ ΑΝΑΙΡΕΣΕΙΟΥΣΑΣ ΓΙΑ ΠΑΡΟΧΗ ΒΟΗΘΕΙΑΣ - ΜΕΤΑΔΟΣΗ ΤΗΣ ΠΥΡΚΑΓΙΑΣ ΣΤΟ ΠΛΟΙΟ ΤΗΣ ΑΝΑΙΡΕΣΕΙΟΥΣΑΣ ΚΑΙ ΠΡΟΚΛΗΣΗ ΥΛΙΚΩΝ ΖΗΜΙΩΝ – ΙΣΧΥΡΙΣΜΟΣ ΓΙΑ ΑΔΙΚΟΠΡΑΚΤΙΚΗ ΕΥΘΥΝΗ ΤΩΝ ΠΡΟΣΤΗΘΕΝΤΩΝ ΥΠΑΛΛΗΛΩΝ ΤΟΥ ΦΛΕΓΟΜΕΝΟΥ ΠΛΟΙΟΥ – ΑΞΙΩΣΕΙΣ ΚΑΙ ΕΝΝΟΜΕΣ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ – Σαφείς αιτιολογίες σχετικά με τους λόγους της ελλείψεως αδικοπρακτικής ευθύνης των αναιρεσίβλητων ως προς τις ζημίες που προκλήθηκαν λόγω πυρκαγιάς στο σκάφος της αναιρεσείουσας, αφού δεν προέκυψε παράνομη και υπαίτια συμπεριφορά προσώπου προστηθέντος της πρώτης εναγομένης, πλοιοκτήτριας του πλοίου, στο οποίο προκλήθηκε αρχικά η πυρκαγιά, που μεταδόθηκε στη συνέχεια στο πλοίο της αναιρεσείουσας - Δεν συνδέεται αιτιωδώς με τον εμπρησμό και την πυρκαγιά που εκδηλώθηκε αρχικά στο πλοίο και επεκτάθηκε στη συνέχεια στο πλοίο καθόσον δεν υπήρχε νομική υποχρέωση της πλοιοκτήτριας να διατηρεί φύλακα στο πλοίο και η εκ μέρους του Λιμεναρχείουσύσταση για την παραμονή πληρώματος ασφαλείας έγινε απλώς για την αποτροπή των κινδύνων, που θα μπορούσαν να προκληθούν σ' αυτό εξαιτίας των δυσμενών καιρικών συνθηκών που επικρατούσαν στην περιοχή – Απόρριψη λόγων αναίρεσης (914, 922, 297, 298 ΑΚ)

Αριθμός 759/2019

ΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΑΡΕΙΟΥ ΠΑΓΟΥ

Α2' Πολιτικό Τμήμα

ΣΥΓΚΡΟΤΗΘΗΚΕ από τους Δικαστές: Ιωσήφ Τσαλαγανίδη, Εισηγητή και Προεδρεύοντα Αρεοπαγίτη, Αβροκόμη Θούα, Γεώργιο Αποστολάκη, Θεόδωρο Κανελλόπουλο και Κυριάκο Οικονόμου, Αρεοπαγίτες.
ΣΥΝΗΛΘΕ σε δημόσια συνεδρίαση στο Κατάστημά του, στις 8 Οκτωβρίου 2018, με την παρουσία και της γραμματέως Θεοδώρας Παπαδημητρίου, για να δικάσει την υπόθεση μεταξύ:
Της αναιρεσείουσας: Α. Ξ., κατοίκου ..., η οποία εκπροσωπήθηκε από τον πληρεξούσιο δικηγόρο της Ιωάννη Βρέλλο.
Των αναιρεσιβλήτων: 1) εταιρείας με την επωνυμία "...", που εδρεύει στο Δήμο …. και εκπροσωπείται νόμιμα και 2) Κ. Α. του Σ., κατοίκου .... Εκπροσωπήθηκαν από τον πληρεξούσιο δικηγόρο τους Αβραάμ Πασιπουλαρίδη, με δήλωση του άρθρου 242 παρ.2 του Κ.Πολ.Δ.
Της προσθέτως υπέρ των αναιρεσιβλήτων παρεμβαίνουσας: ανώνυμης ασφαλιστικής εταιρείας με την επωνυμία "... Α.Ε.", που εδρεύει στην … και εκπροσωπείται νόμιμα. Εκπροσωπήθηκε από τον πληρεξούσιο δικηγόρο της Απόστολο Μπουρνέλη.
Η ένδικη διαφορά άρχισε με την από 17-10-2011 αγωγή και πλαγιαστική αγωγή της ήδη αναιρεσείουσας, που κατατέθηκε στο Πολυμελές Πρωτοδικείο Πειραιώς. Εκδόθηκαν οι αποφάσεις: 4731/2013 του ίδιου Δικαστηρίου και 664/2015 του Εφετείου Πειραιώς. Την αναίρεση της τελευταίας απόφασης ζητεί η αναιρεσείουσα με την από 5-12-2016 αίτησή της και η προσθέτως παρεμβαίνουσα με την από 19-10-2017 πρόσθετη παρέμβασή της ενώπιον του Αρείου Πάγου, ζητεί όσα αναφέρονται σε αυτήν. Κατά τη συζήτηση της αίτησης αυτής, που εκφωνήθηκε από το πινάκιο, οι διάδικοι παραστάθηκαν, όπως σημειώνεται πιο πάνω. Ο πληρεξούσιος της αναιρεσείουσας ζήτησε την παραδοχή της αίτησης, ο πληρεξούσιος της προσθέτως παρεμβαίνουσας την απόρριψή της, καθένας δε την καταδίκη του αντιδίκου μέρους στη δικαστική δαπάνη.

ΣΚΕΦΘΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ

Η από 19-10-2017 πρόσθετη υπέρ των αναιρεσιβλήτων παρέμβαση της ασφαλιστικής εταιρείας με την επωνυμία " ... Α.Ε.", η οποία ασκείται με την επίκληση του εννόμου συμφέροντος της να αποβεί η δίκη υπέρ των διαδίκων για τους οποίους παρεμβαίνει, το οποίο (έννομο συμφέρον) συνίσταται στο ότι η ερευνώμενη έννομη σχέση αναφέρεται σε αδικοπρακτική συμπεριφορά των προστηθέντων των αναιρεσιβλήτων σχετικά με τις ζημίες που προκλήθηκαν στο υδροπτέρυγο πλοίο της αναιρεσείουσας "..." από μετάδοση της πυρκαγιάς που εκδηλώθηκε στο υδροπτέρυγο πλοίο "...", πλοιοκτησίας της πρώτης αναιρεσίβλητης, και το οποίο είχε ασφαλισθεί σ' αυτήν για την αστική της ευθύνη και τις υλικές ζημίες σε τρίτους, γεγονός που θα επηρεάσει καθοριστικά το κρίσιμο νομικό ζήτημα της ευθύνης της έναντι της αναιρεσίουσας, παραδεκτά ασκείται το πρώτον ενώπιον του Αρείου Πάγου για την προστασία των συμφερόντων της, σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 80, 81, 215, 573 παρ. 1 ΚΠολΔ.

Συνεπώς πρέπει να συνεκδικαστεί η παρέμβαση αυτή με την αίτηση αναιρέσεως (άρθρο 31 παρ. 1, 246 και 573 παρ. 1 ΚΠολΔ).

Από τις διατάξεις των άρθρων 298, 299, 330 εδ. β', 914 ΑΚ προκύπτει ότι η αδικοπρακτική ευθύνη προς αποζημίωση προϋποθέτει συμπεριφορά παράνομη και υπαίτια, επέλευση περιουσιακής ζημίας και ύπαρξη αιτιώδους συνδέσμου μεταξύ της συμπεριφοράς του δράστη και της, περιουσιακού ή μη χαρακτήρα, ζημίας. Παράνομη είναι η συμπεριφορά που αντίκειται σε απαγορευτικό ή επιτακτικό κανόνα δικαίου, ο οποίος απονέμει δικαίωμα ή προστατεύει συγκεκριμένο συμφέρον του ζημιωθέντος, μπορεί δε η συμπεριφορά αυτή να συνίσταται σε θετική ενέργεια ή σε παράλειψη ορισμένης ενέργειας. Για την κατάφαση της παρανομίας δεν απαιτείται παράβαση συγκεκριμένου κανόνα δικαίου, αλλά αρκεί η αντίθεση της συμπεριφοράς στο γενικότερο πνεύμα του δικαίου ή στις επιταγές της έννομης τάξεως. Έτσι, παρανομία συνιστά και η παράβαση της γενικής υποχρεώσεως πρόνοιας και ασφάλειας στο πλαίσιο της συναλλακτικής και γενικότερα της κοινωνικής δραστηριότητας των ατόμων, δηλαδή η παράβαση της, κοινωνικώς επιβεβλημένης και εκ της θεμελιώδους δικαιϊκής αρχής της συνεπούς συμπεριφοράς απορρέουσας, υποχρέωσης λήφης ορισμένων μέτρων επιμέλειας για την αποφυγή πρόκλησης ζημίας σε έννομα αγαθά τρίτων προσώπων. Αμέλεια, ως μορφή υπαιτιότητας, υπάρχει όταν, εξαιτίας της παραλείψεως του δράστη να καταβάλει την επιμέλεια που αν κατέβαλε, - με μέτρο τη συμπεριφορά του μέσου συνετού και επιμελούς εκπροσώπου του κύκλου δραστηριότητάς του-, θα ήταν δυνατή η αποτροπή του ζημιογόνου αποτελέσματος, αυτός (δράστης) είτε δεν προέβλεψε την επέλευση του εν λόγω αποτελέσματος, είτε προέβλεψε μεν το ενδεχόμενο της επελεύσεώς του, ήλπισε όμως ότι θα το αποφύγει. Αιτιώδης σύνδεσμος υπάρχει όταν η παράνομη και υπαίτια συμπεριφορά του δράστη ήταν, σύμφωνα με τα διδάγματα της κοινής πείρας, ικανή, κατά τη συνηθισμένη και κανονική πορεία των πραγμάτων, να επιφέρει τη ζημία και την επέφερε στη συγκεκριμένη περίπτωση (ΑΠ 1672/2014).

Ειδικότερα, η ύπαρξη αιτιώδους συνδέσμου μεταξύ ορισμένης πράξεως ή παραλείψεως και ορισμένου επιζήμιου αποτελέσματος, που κρίνεται κατά τις διατάξεις των άρθρων 297 και 298 ΑΚ, εξαρτάται από το αν η πράξη ή παράλειψη αφενός μεν αποτέλεσε έναν από τους αναγκαίους όρους του αποτελέσματος, που αν αυτός έλειπε αυτό δεν θα επερχόταν, αφετέρου δε μόνη της και αντικειμενικά λαμβανόμενη αν ήταν ικανή, κατά τα διδάγματα της κοινής πείρας και με τη συνηθισμένη και κανονική πορεία των πραγμάτων, να επιφέρει το αποτέλεσμα αυτό. Το ζήτημα αν η πράξη ή παράλειψη ήταν ικανή, αντικειμενικά εξεταζόμενη, να επιφέρει τη ζημία ελέγχεται από τον Αρειο Πάγο, και μάλιστα από την άποψη της παραβιάσεως ή μη των διδαγμάτων της κοινής πείρας κατά την υπαγωγή των πραγματικών περιστατικών που διαπιστώθηκαν στην αόριστη νομική έννοια της αιτιώδους συνάφειας. Αντιθέτως, το ζήτημα αν η πράξη ή παράλειψη υπήρξε στη συγκεκριμένη περίπτωση ένας από τους αναγκαίους όρους του αποτελέσματος αποτελεί κρίση περί τα πράγματα και, συνεπώς, διαφεύγει τον αναιρετικό έλεγχο περί όλων των ανωτέρω (ΑΠ 1302/2011, 526/2011).

Περαιτέρω, κατά τη διάταξη του άρθρου 559 αριθ. 1 ΚΠολΔ, αναίρεση επιτρέπεται αν παραβιάστηκε κανόνας του ουσιαστικού δικαίου, στον οποίο περιλαμβάνονται και οι ερμηνευτικοί κανόνες των δικαιοπραξιών. Ο κανόνας δικαίου παραβιάζεται, αν δεν εφαρμοστεί ενώ συντρέχουν οι προϋποθέσεις για την εφαρμογή του, ή αν εφαρμοστεί ενώ δεν συντρέχουν οι προϋποθέσεις αυτές, καθώς και αν εφαρμοστεί εσφαλμένα, η δε παραβίαση εκδηλώνεται είτε με ψευδή ερμηνεία, είτε με κακή εφαρμογή, δηλαδή με εσφαλμένη υπαγωγή. Με το λόγο αναιρέσεως από τον αριθμό 1 του άρθρου 559 ΚΠολΔ ελέγχονται τα σφάλματα του δικαστηρίου κατά την εκτίμηση της νομικής βασιμότητας της αγωγής ή των ισχυρισμών των διαδίκων, καθώς και τα νομικά σφάλματα κατά την έρευνα της ουσίας της διαφοράς. Ελέγχεται, δηλαδή, αν η αγωγή, ένσταση κ.λπ. ορθώς απορρίφθηκε ως μη νόμιμη ή αν, κατά παράβαση κανόνα ουσιαστικού δικαίου, έγινε δεκτή ως νόμιμη ή απορρίφθηκε ή έγινε δεκτή κατ' ουσίαν (Ολομ. ΑΠ 7/2006, 4/2005).

Εξάλλου, κατά την έννοια του λόγου αναιρέσεως από τον αριθμό 19 του άρθρ. 559 ΚΠολΔ, η απόφαση δεν έχει νόμιμη βάση και υφίσταται συνεπώς εκ πλαγίου παράβαση κανόνα ουσιαστικού δικαίου, όταν από τις παραδοχές της, που περιλαμβάνονται στην ελάσσονα πρόταση του νομικού συλλογισμού της και αποτελούν το αιτιολογικό της, δεν προκύπτουν καθόλου ή αναφέρονται ανεπαρκώς ή αντιφατικώς τα πραγματικά περιστατικά, στα οποία το δικαστήριο της ουσίας στήριξε την κρίση του για ζήτημα με ουσιώδη επίδραση στην έκβαση της δίκης, με αποτέλεσμα έτσι να μην μπορεί να ελεγχθεί αν στη συγκεκριμένη περίπτωση συνέτρεχαν οι όροι του κανόνα ουσιαστικού δικαίου που εφαρμόσθηκε ή δεν συνέτρεχαν οι όροι εκείνου που δεν εφαρμόσθηκε (Ολ ΑΠ 1/1999). Δηλαδή, ο λόγος αυτός αναιρέσεως ιδρύεται μόνον όταν η πλημμέλεια αφορά παράβαση κανόνων ουσιαστικής φύσεως και όχι δικονομικών διατάξεων, που ρυθμίζουν τη διαδικασία. Τέλος, δεν υπάρχει ανεπάρκεια αιτιολογίας, όταν η απόφαση περιέχει συνοπτική, αλλά πλήρη αιτιολογία, αφού αναγκαίο να εκτίθεται σαφώς στην απόφαση είναι μόνο το τι αποδείχθηκε ή δεν αποδείχθηκε και όχι ο λόγος για τον οποίο αποδείχθηκε ή δεν αποδείχθηκε.

Συνακόλουθα, τα επιχειρήματα ή οι κρίσεις του δικαστηρίου, που σχετίζονται με την εκτίμηση απλώς των αποδείξεων, δεν συνιστούν παραδοχές διαμορφωτικές του αποδεικτικού πορίσματος του και επομένως αιτιολογία της αποφάσεως ικανή να ελεγχθεί αναιρετικά με τον παραπάνω λόγο για ανεπάρκεια ή αντιφατικότητα, ούτε ιδρύεται ο λόγος αυτός αναιρέσεως, αν το δικαστήριο της ουσίας δεν ανέλυσε ιδιαιτέρως ή διεξοδικά τα επιχειρήματα των διαδίκων που δεν συνιστούν αυτοτελείς ισχυρισμούς τους. Σε κάθε περίπτωση, ο λόγος αυτός αναιρέσεως είναι ορισμένος, εφόσον στο αναιρετήριο αναφέρεται σε τι συνίσταται η ανεπάρκεια ή η αντιφατικότητα των αιτιολογιών της αποφάσεως, δηλαδή εφόσον προσδιορίζεται ποιες επιπλέον αιτιολογίες έπρεπε να περιλαμβάνει η απόφαση ή πού εντοπίζονται οι αντιφάσεις σε σχέση με νόμιμο ισχυρισμό, που παραδεκτά προτάθηκε στο δικαστήριο της ουσίας, ώστε από το ίδιο το αναιρετήριο να προκύπτει η αποδιδόμενη στην απόφαση νομική πλημμέλεια (Ολ ΑΠ 20/2005).

Στην προκειμένη περίπτωση, από την προσβαλλόμενη απόφαση προκύπτει ότι το Εφετείο δέχθηκε, κατά το ενδιαφέρον την αναιρετική διαδικασία μέρος, τα ακόλουθα: "Η ενάγουσα (και ήδη αναιρεσείουσα) είναι πλοιοκτήτρια του υπό σημαία ….Ε/Γ-Υ/Γ πλοίου "..." ... το οποίο εκτελεί κατά τη θερινή περίοδο ημερήσια δρομολόγια από την … προς την …., ενώ η πρώτη εναγομένη (ήδη πρώτη αναιρεσίβλητη) ήταν πλοιοκτήτρια του υπό ελληνική σημαία Ε/Γ - Υ/Γ πλοίου "...", ... το οποίο ήταν ασφαλισμένο στην ασφαλιστική εταιρεία ... "... Α.Ε." (και ήδη παρεμβαίνουσα) ... και κατά το επίδικο χρονικό διάστημα βρισκόταν σε ακινησία ... Στις 10 Μαρτίου 2010 ... επειδή οι καιρικές συνθήκες ήταν εξαιρετικά δυσμενείς, ο Οργανισμός Λιμένα ….. σε συνεννόηση με το Κεντρικό Λιμεναρχείο …., επέτρεψαν, για λόγους ασφαλείας, τον ελλιμενισμό του "..." στον ελεγχόμενο χώρο των λιμενικών εγκαταστάσεων ... (Κώδικας ISPS). ... Παραλλήλως, οι ως άνω, που επέτρεψαν τον ελλιμενισμό του "..." στον ελεγχόμενο χώρο των λιμενικών εγκαταστάσεων, ειδοποίησαν προφορικά τον πλοίαρχο και το δεύτερο εναγόμενο (ήδη δεύτερο αναιρεσίβλητο), νόμιμο εκπρόσωπο της πρώτης εναγομένης, να παραμείνει επί του υδροπτέρυγου προσωπικό ασφαλείας, ως είθισται σ' αυτές τις περιπτώσεις ... Κατόπιν της ως άνω άδειας, το "..." πλαγιοδέτησε με την αριστερή πλευρά του στην εξωτερική πλευρά του μόλου κρουαζιερόπλοιων του Νέου Λιμένα .. ... Το απόγευμα της ίδιας ημέρας και περί ώρα 17.00, αφού είχαν αποχωρήσει από το "..." όλα τα μέλη του πληρώματος, πλην του ναύτη Α. Π., ο οποίος, κατόπιν αδείας του πλοιάρχου και με τη σύμφωνη γνώμη του δευτέρου εναγομένου, είχε παραμείνει στο πλοίο, προκειμένου, σε περίπτωση επιδείνωσης των καιρικών συνθηκών, να ενημερώσει το υπόλοιπο πλήρωμα, το ως άνω υδροπτέρυγο της ενάγουσας "..." μεθόρμισε από την αρχική θέση που ήταν παραβεβλημένο, και πλαγιοδέτησε με την αριστερή του πλευρά επί του "...". ... Περί ώρα 19.25 της ίδιας ημέρας, και ενώ ο Α. Π. από τις 19.05 είχε εξέλθει του "...", προκειμένου να δειπνήσει, εκδηλώθηκε πυρκαγιά στο "...", η οποία κατόπιν της άμεσης κινητοποίησης της πυροσβεστικής υπηρεσίας, κατασβέστηκε περί ώρα 21.30. Η πυρκαγιά, όπως προκύπτει από την αυθημερόν συνταχθείσα έκθεση αυτοψίας, προκλήθηκε από εμπρησμό εκ προθέσεως από άγνωστο δράστη, ο οποίος χρησιμοποίησε εύφλεκτο υγρό, πιθανότατα βενζίνη, σε συνδυασμό με εμπρηστικό μηχανισμό, που προκάλεσε ισχυρή έκρηξη στο εσωτερικό του και είχε ως συνέπεια την ολοσχερή καταστροφή του "...", αλλά και την καταστροφή μέρους του "...", εξαιτίας της εξάπλωσης της φωτιάς, λόγω των ανέμων εντάσεως 8 και τοπικά 9 βαθμών της κλίμακας μπωφόρ, που έπνεαν στην περιοχή και διευκόλυναν, λόγω της φοράς τους, την εξάπλωση της πυρκαγιάς.

Αλλά και τα μέλη της επιτροπής που ορίστηκε από το Κεντρικό Λιμεναρχείο …, στην με ημερομηνία 30-3-2010 έκθεση πραγματογνωμοσύνης που συνέταξαν, μετά τις διαπιστώσεις ότι από τον έλεγχο των ηλεκτρολογικών πινάκων και των ηλεκτρικών συστημάτων του πλοίου που απέμειναν, δεν διαπιστώθηκε βραχυκύκλωμα ή άλλη αιτία πρόκλησης πυρκαγιάς, καθόσον δεν βρέθηκαν καμένες ασφάλειες και όλα τα στοιχεία των πινάκων (καλώδια, ασφαλειοθήκες κλπ) βρέθηκαν άθικτα, ότι οι δεξαμενές καυσίμου και τα λοιπά εύφλεκτα υλικά του μηχανοστασίου, καθώς και το μηχανοστάσιο παρέμειναν ανέπαφα και ότι παρατηρήθηκαν μόνο μικρές αλλοιώσεις καλωδίων που ήταν σε επαφή με την πρυμναία φρακτή του κυρίου σαλονιού, καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι η ταχύτητα επιφανειακής εκδήλωσης και μετάδοσης της πυρκαγιάς, ο βαθμός απανθράκωσης των υλικών και γενικά η ένταση της πυρκαγιάς οφείλονται σε εύφλεκτο πτητικό υλικό, η παρουσία του οποίου δεν δικαιολογείται από τους κανόνες ασφαλείας των επιβατηγών πλοίων στο χώρο των επιβατών και ότι πιθανόν να χρησιμοποιήθηκε μεγάλη ποσότητα πτητικού υγρού, προκειμένου να διαποτιστεί όλος ο χώρος εκδήλωσης της πυρκαγιάς.

Ο κελευστής του Λιμενικού Σώματος Δ. Γ. ... από τον έλεγχο που πραγματοποίησε στο σύστημα C4I διαπίστωσε ότι στις 19.05 της 10-3- 2010 άτομο, ηλικίας 30 - 40 ετών, το οποίο, εξαιτίας των δυσμενών καιρικών συνθηκών που επικρατούσαν (έντονη βροχόπτωση) και του γεγονότος ότι η καταγραφή από τις κάμερες έγινε νύκτα, χωρίς επαρκή φωτισμό και από μακρινή απόσταση, δεν μπορούσε να προσδιοριστεί, κινήθηκε από το χερσαίο τμήμα της περιοχής ..., εξωτερικά της περιμετρικής περίφραξης του μόλου κρουαζιερόπλοιων, περπατώντας πάνω στις πέτρες στήριξης της περίφραξης και εισήλθε στο φυλασσόμενο μόλο κρουαζιερόπλοιων από το σημείο που βρίσκεται το εργοτάξιο.

Ακολούθως, περί ώρα 19.10 εισήλθε στο "..." και περί ώρα 19.22 εμφανίστηκε έντονη ανάφλεξη στο εσωτερικό του πλοίου, ενώ ένα λεπτό αργότερα το ίδιο άτομο πλησίασε στο χώρο του εργοταξίου και τρέχοντας εξήλθε, ακολουθώντας αντίστροφη με αυτή που εισήλθε πορεία. Ισχυρίζεται η ενάγουσα ότι η πυρκαγιά που προκλήθηκε στο "..." και εξαπλώθηκε, λόγω των θυελλωδών ανέμων, και στο δικό της πλοίο, οφείλεται σε υπαιτιότητα του δευτέρου εναγομένου, νομίμου εκπροσώπου της πρώτης εναγομένης, πλοιοκτήτριας, διότι: α) αν και το "..." δεν ήταν πιστοποιημένο με βάση το Διεθνή Κώδικα Ασφαλείας (Κώδικας ISPS), εισήλθε παρανόμως και παρέβαλε στον ανωτέρω λιμένα, ο οποίος ήταν πιστοποιημένος με βάση τον ως άνω Κώδικα, β) το "..." εγκαταλείφθηκε αφύλακτο και ξεκλείδωτο, με συνέπεια να καταστεί δυνατή η είσοδος στο εσωτερικό του τού ανωτέρω αγνώστου ατόμου και ο εμπρησμός του και γ) στο εσωτερικό του "..." υπήρχε, κατά παράβαση των κανόνων ασφαλείας, μεγάλη ποσότητα εύφλεκτου υλικού (βενζίνη), η οποία, εξαιτίας των πτητικών αερίων, προκάλεσε την έκρηξη και την πυρκαγιά.

Πλην όμως ο ελλιμενισμός του "..." στην εξωτερική πλευρά του μόλου των κρουαζιερόπλοιων του νέου λιμένα της …, αν και το προαναφερθέν πλοίο δεν ήταν πιστοποιημένο με βάση τον Κώδικα ISPS, διότι δεν υποχρεούτο στην εφαρμογή των απαιτήσεων του Κώδικα αυτού, ... έγινε κατόπιν αδείας των αρμόδιων αρχών, που έκριναν ότι λόγοι ασφαλείας το επέβαλαν, και όχι αυτοβούλως ... Εξάλλου, δεν ήταν η πρώτη ημέρα που έγινε αυτό, καθόσον ... από τις 7-3-2010 το πλοίο ελλιμενιζόταν στο ως άνω σημείο και ο προαναφερθείς ναύτης παρέμενε σ' αυτό. Ως προς τη δεύτερη αιτίαση, δεν προέκυψε από κάποιο αξιόπιστο αποδεικτικό στοιχείο ότι, όταν ο ναύτης Α. Π. αναχώρησε από το "...", το άφησε ξεκλείδωτο (γεγονός που, λόγω της καταστροφής του, δεν ήταν δυνατόν εκ των υστέρων να διαπιστωθεί), λόγω δε του ότι ήταν ημερόπλοιο, ... δεν προβλεπόταν υποχρέωση πρόσληψης φύλακα σε αυτό. Η μη συμμόρφωση του δευτέρου εναγομένου στην ως άνω σύσταση των αρμοδίων αρχών να παραμείνει επί του υδροπτέρυγου "..." πλήρωμα ασφαλείας, εξάλλου, δεν συνέβαλε αιτιωδώς ... στην πρόκληση της ένδικης πυρκαγιάς, καθόσον η σύσταση παραμονής πληρώματος ασφαλείας έγινε για την αποτροπή των κινδύνων που θα μπορούσαν να προκληθούν στο ένδικο πλοίο εξαιτίας των δυσμενών καιρικών συνθηκών που επικρατούσαν στην περιοχή και όχι για την αποφυγή άλλων κινδύνων, όπως έκρηξης και πυρκαγιάς, δεδομένου ότι ο χώρος που ελλιμενίστηκε το "..." συμμορφώνεται προς τις αυξημένες προδιαγραφές που θέτει ο ως άνω Κώδικας, όπως περίφραξη του λιμανιού, κατασκευή πυλών εισόδου - εξόδου και απόλυτος έλεγχος εισερχομένων και εξερχομένων, με κάρτες εισόδου για χρήστες του λιμανιού, κάμερες καταγραφής, τελωνειακό έλεγχο, που τον καθιστούν ασφαλή για τα ελλιμενισμένα πλοία και λειτουργούν αποτρεπτικά ως προς την πραγμάτωση αξιόποινων πράξεων. Ως προς το εύφλεκτο υλικό, τέλος, που, σύμφωνα με τις ως άνω εκθέσεις αυτοψίας και πραγματογνωμοσύνης, προκάλεσε την ένδικη πυρκαγιά, δεν προέκυψε από κάποιο αξιόπιστο αποδεικτικό στοιχείο ότι τοποθετήθηκε από πρόσωπο για το οποίο ευθύνεται, σύμφωνα με το άρθρο 922ΑΚ, η πρώτη εναγομένη, δεδομένου ότι και οι έρευνες που διενέργησε η Λιμενική Αρχή δεν κατέληξαν σε κάποιο αποτέλεσμα ως προς το ποιος προκάλεσε τον εμπρησμό του "..."".

Ενόψει των παραδοχών αυτών, το Εφετείο, αφού εξαφάνισε την απόφαση του πρωτοβάθμιου δικαστηρίου, με την οποία είχε γίνει δεκτή η αγωγή λόγω της ερημοδικίας των εναγομένων, απέρριψε την αγωγή ως ουσιαστικά αβάσιμη, με το αιτιολογικό ότι δεν προέκυψε παράνομη και υπαίτια συμπεριφορά προσώπου για το οποίο ευθύνεται, κατ' άρθρο , 922 ΑΚ, η πρώτη εναγομένη, πλοιοκτήτρια του πλοίου.

Έτσι που έκρινε το Εφετείο, ορθά το νόμο ερμήνευσε και εφάρμοσε, και ειδικότερα τις ουσιαστικού δικαίου διατάξεις των άρθρων 914, 922 και 297, 298 ΑΚ, διέλαβε δε στην απόφασή του σαφείς, επαρκείς και χωρίς αντιφάσεις αιτιολογίες σχετικά με τους λόγους της ελλείψεως αδικοπρακτικής ευθύνης των αναιρεσίβλητων ως προς τις ζημίες που προκλήθηκαν λόγω πυρκαγιάς στο σκάφος της αναιρεσείουσας, που καθιστούν εφικτό τον αναιρετικό έλεγχο ως προς την ορθή εφαρμογή των ως άνω διατάξεων, τις οποίες εφάρμοσε, και το νομικό χαρακτηρισμό των περιστατικών που έγιναν δεκτά και έχουν ουσιώδη επίδραση στην έκβαση της δίκης. Ειδικότερα, με σαφήνεια εκτίθεται στην προσβαλλόμενη απόφαση ότι δεν προέκυψε παράνομη και υπαίτια συμπεριφορά προσώπου προστηθέντος της πρώτης εναγομένης, πλοιοκτήτριας του πλοίου "...", στο οποίο προκλήθηκε αρχικά η πυρκαγιά, που μεταδόθηκε στη συνέχεια στο πλοίο της αναιρεσείουσας "...". Συγκεκριμένα και αναφορικά με την υπαιτιότητα του δευτέρου εναγομένου, ως νομίμου εκπροσώπου της πλοιοκτήτριας, όπως αυτή προσδιορίζεται με το δικόγραφο της αγωγής, το Εφετείο δέχθηκε ότι: α) ο ελλιμενισμός του πλοίου "..." στο μόλο κρουαζιερόπλοιων του Νέου Λιμένα … δεν έγινε αυτοβούλως εκ μέρους των αναιρεσίβλητων, αλλά κατόπιν αδείας των αρμόδιων αρχών, β) η απουσία του ναύτη Α. Π. από το εν λόγω πλοίο κατά το ημίωρο 19.00-19.30 της 10-3-2010, δεν συνδέεται αιτιωδώς με τον εμπρησμό και την πυρκαγιά που εκδηλώθηκε αρχικά στο πλοίο "..." και επεκτάθηκε στη συνέχεια στο πλοίο "...", καθόσον δεν υπήρχε νομική υποχρέωση της πλοιοκτήτριας να διατηρεί φύλακα στο πλοίο και η εκ μέρους του Λιμεναρχείου … σύσταση για την παραμονή πληρώματος ασφαλείας έγινε απλώς για την αποτροπή των κινδύνων, που θα μπορούσαν να προκληθούν σ' αυτό εξαιτίας των δυσμενών καιρικών συνθηκών που επικρατούσαν στην περιοχή, και γ) το εύφλεκτο υλικό δεν τοποθετήθηκε στο χώρο των επιβατών από πρόσωπο για το οποίο ευθύνεται η πλοιοκτήτρια του "...".

Εξάλλου, τα ως άνω πραγματικά περιστατικά που δέχθηκε το Εφετείο, λαμβανόμενα γενικώς και αφηρημένως και υπό τις προαναφερθείσες περιστάσεις που έλαβαν χώρα, εκτιμώμενα, κατά τα διδάγματα της κοινής πείρας και της λογικής, ως πράξεις και παραλείψεις που αποδίδονται στα όργανα και τους προστηθέντες της πρώτης αναιρεσίβλητης, δεν ήταν ικανά κατά τη συνήθη και κανονική πορεία των πραγμάτων και χωρίς την παρεμβολή κάποιου έκτακτου και ασυνήθιστου αντικειμενικώς περιστατικού, όπως ήταν η δόλια είσοδος αγνώστου ατόμου στο πλοίο "..." και αμέσως μετά η πρόκληση σ' αυτό πυρκαγιάς με εμπρησμό, να προκαλέσουν το ζημιογόνο αποτέλεσμα (πυρκαγιά και στο πλοίο της αναιρεσείουσας), και δεν βρίσκονται, έτσι, σε αιτιώδη συνάφεια προς το αποτέλεσμα αυτό.

Συνακόλουθα τούτων, ο από το άρθρο 559 αρ. 1 (κατ' ορθή εκτίμηση) ΚΠολΔ δεύτερος λόγος της αιτήσεως αναιρέσεως, με τον οποίο μέμφεται η αναιρεσείουσα το Εφετείο για εσφαλμένη εφαρμογή του νόμου αναφορικά με τον ελλιμενισμό του πλοίου "..." στο μόλο κρουαζιερόπλοιων του νέου λιμένα … και την απουσία του ναύτη Α. Π. από το πλοίο ως πρόσφορης αιτίας στην πρόκληση της πυρκαγιάς στα δύο πλοία, είναι αβάσιμος. Εξάλλου, οι από το άρθρο 559 αρ. 19 ΚΠολΔ αιτιάσεις, αναφορικά με τις παραδοχές του Εφετείου α) ότι το εύφλεκτο υλικό στο χώρο επιβατών του πλοίου δεν τοποθετήθηκε από προστηθέντα της πλοιοκτήτριας και β) ότι δεν ήταν δυνατό να διαπιστωθεί ότι το πλοίο αφέθηκε ξεκλείδωτο κατά το διάστημα απουσίας του ναύτη, είναι απαράδεκτες, καθόσον ανάγονται στην ανέλεγκτη κρίση του δικαστηρίου της ουσίας.

Ο αναιρετικός λόγος του άρθρου 559 αριθ. 11 περ. γ' ΚΠολΔ ιδρύεται όταν το δικαστήριο της ουσίας δεν έλαβε υπόψη αποδεικτικά μέσα που οι διάδικοι επικαλέστηκαν και προσκόμισαν είτε προς άμεση απόδειξη, είτε για τη συναγωγή δικαστικών τεκμηρίων. Κατά την έννοια του πιο πάνω εδαφίου για την ίδρυση του λόγου αυτού αναιρέσεως αρκεί και μόνη η ύπαρξη αμφιβολιών για τη λήφη υπόψη από το δικαστήριο προσκομισθέντων με επίκληση αποδεικτικών μέσων, τα οποία το δικαστήριο έχει υποχρέωση να λαμβάνει υπόψη κατά τις συνδυασμένες διατάξεις των άρθρων 335, 338, 339, 340 και 346 ΚΠολΔ.

Στην προκείμενη περίπτωση, με τον πρώτο λόγο της αιτήσεως αναιρέσεως, από τον αριθ. 11 περ. γ' του άρθρου 559 ΚΠολΔ, η αναιρεσείουσα μέμφεται το Εφετείο, ότι δεν έλαβε υπόψη αποδεικτικό μέσο που επικαλέστηκε και προσκόμισε και αφορούσε ισχυρισμό, που ασκούσε ουσιώδη επίδραση στην έκβαση της δίκης. Ειδικότερα, η αναιρεσείουσα επικαλείται ότι το Εφετείο δεν έλαβε υπόψη την 41/2010 έκθεση του ΑΣΝΑ, με την οποία κρίθηκε ομόφωνα ότι η πυρκαγιά στο πλοίο "..." οφείλεται σε εμπρησμό, που θα μπορούσε να είχε αποφευχθεί, εάν το παραπλεύρως προς το πλοίο αυτό πλαγιοδετημένο πλοίο "..." δεν παρέμενε χωρίς πλήρωμα, και μάλιστα εάν ο ναύτης Α. Π. δεν είχε εγκαταλείψει το πλοίο παράνομα. Ο λόγος είναι αβάσιμος, γιατί από την περιεχόμενη στην προσβαλλόμενη απόφαση βεβαίωση ότι λήφθηκαν υπόψη όλα τα επικαλούμενα και προσκομιζόμενα από τους διαδίκους έγγραφα, σε συνδυασμό με τις σκέψεις και το σύνολο των αποδεικτικών αναλύσεων που περιέχει στο αιτιολογικό της, δεν καταλείπεται καμιά απολύτως αμφιβολία ότι το Εφετείο, για την απόρριψη του ως άνω ισχυρισμού της αναιρεσείουσας, έλαβε υπόψη και συνεκτίμησε μαζί με τα λοιπά αποδεικτικά μέσα και την ως άνω απόφαση του ΑΣΝΑ, πλην όμως έκρινε ότι λόγω της φύσεως του πλοίου της πρώτης αναιρεσίβλητης δεν είχε η τελευταία νομική υποχρέωση να διατηρεί φύλακα στο πλοίο της και ότι η σύσταση παραμονής πληρώματος ασφαλείας από το Λιμεναρχείο Κέρκυρας έγινε απλώς για την αποτροπή των κινδύνων, που θα μπορούσαν να προκληθούν σ' αυτό εξαιτίας των δυσμενών καιρικών συνθηκών που επικρατούσαν στην περιοχή.

Κατ' ακολουθίαν τούτων πρέπει να απορριφθεί η αίτηση αναιρέσεως, να διαταχθεί, σύμφωνα με το άρθρο 495 παρ. 3 ΚΠολΔ, η εισαγωγή του οικείου παραβόλου στο Δημόσιο Ταμείο και να καταδικασθεί η αναιρεσείουσα, ως ηττώμενη διάδικος (άρθρα 176, 183 Κ.Πολ.Δ), στη δικαστική δαπάνη των αναιρεσιβλήτων, όπως ορίζεται στο διατακτικό.

ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ

Απορρίπτει την από 5 Δεκεμβρίου 2016 αίτηση της A. X. για αναίρεση της 664/2015 αποφάσεως του Τριμελούς Εφετείου Πειραιώς.

Καταδικάζει την αναιρεσείουσα στα δικαστικά έξοδα των αναιρεσίβλητων και τα ορίζει στο ποσόν των δύο χιλιάδων επτακοσίων (2.700) ευρώ.

Διατάσσει την εισαγωγή του παραβόλου στο οικείο Δημόσιο Ταμείο.

ΚΡΙΘΗΚΕ, αποφασίσθηκε στην Αθήνα, στις 25 Ιουνίου 2019.

Ο ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ   Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ

ΔΗΜΟΣΙΕΥΘΗΚΕ σε δημόσια συνεδρίαση στο ακροατήριό του, στην Αθήνα, στις 1 Ιουλίου 2019.

Ο ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟΣ   Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ