ΣτΕ 81/2024 ΜΗ ΝΟΜΙΜΟΠΟΙΗΣΗ ΠΛΗΡΕΞΟΥΣΙΟΥ ΔΙΚΗΓΟΡΟΥ ΚΑΤΑ ΤΗ ΣΥΖΗΤΗΣΗ ΜΕ ΕΝΑΝ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΠΡΟΒΛΕΠΟΜΕΝΟΥΣ ΤΡΟΠΟΥΣ

ΣτΕ 81/2024

ΜΗ ΝΟΜΙΜΟΠΟΙΗΣΗ ΠΛΗΡΕΞΟΥΣΙΟΥ ΔΙΚΗΓΟΡΟΥ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΣΥΖΗΤΗΣΗ ΜΕ ΕΝΑΝ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΠΡΟΒΛΕΠΟΜΕΝΟΥΣ ΤΡΟΠΟΥΣ – ΑΝΩΤΕΡΑ ΒΙΑ – ΑΙΤΗΣΗ ΓΙΑ ΕΠΑΝΑΣΥΖΗΤΗΣΗ ΤΗΣ ΥΠΟΘΕΣΗΣ ΜΕ ΝΟΝΙΜΟΠΟΙΗΣΗ ΔΙΚΗΓΟΡΟΥ – ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ΤΟΥ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟΥ – ΑΠΟΧΗ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΕΡΑΙΤΕΡΩ ΕΚΔΙΚΑΣΗ ΤΗΣ ΑΙΤΗΣΗΣ – ΑΙΤΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΠΡΟΣΦΥΓΕΣ ΑΠΟ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΕΡΓΩΝ – ΑΡΜΟΔΙΟΤΗΤΑ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟΥ. - Η αναιρεσείουσα δεν παρέστη με πληρεξούσιο δικηγόρο, ούτε εμφανίσθηκε νόμιμος εκπρόσωπός της για να δηλώσει ότι εγκρίνει την άσκηση της αιτήσεως αναιρέσεως, ενώ, εξ άλλου, δεν έχει προσκομισθεί ειδική συμβολαιογραφική πράξη παροχής πληρεξουσιότητας προς τον δικηγόρο που υπογράφει το δικόγραφο και συνεπώς, η κρινόμενη αίτηση θα έπρεπε να απορριφθεί ως απαράδεκτη, - Πλην όμως μετά τη συζήτηση η αναιρεσείουσα κατέθεσε αίτηση επανασυζητήσεως, με την οποία ισχυρίζεται ότι o (νέος) πληρεξούσιoς δικηγόρος της, εξαιτίας λόγων ανωτέρας βίας, δεν μπόρεσε να νομιμοποιηθεί κατά τη συζήτηση της υποθέσεως στο ακροατήριο - Ως εκ τούτου, το Τμήμα πρέπει να απόσχει από την περαιτέρω εκδίκαση της αιτήσεως αναιρέσεως - (άρθρο 27 του π.δ. 18/1989, άρθρ. 21, 23, 28 του ν. 4491/2017).

ΠΔ

ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΠΙΚΡΑΤΕΙΑΣ

ΤΜΗΜΑ Στ΄

Συνεδρίασε δημόσια στο ακροατήριό του στις 15 Μαΐου 2023, με την εξής σύνθεση: Κωνσταντίνα Φιλοπούλου, Σύμβουλος της Επικρατείας, Προεδρεύουσα, σε αναπλήρωση του Προέδρου του Τμήματος, του αναπληρωτή Προέδρου και των αρχαιοτέρων της Συμβούλων, που είχαν κώλυμα, Ειρήνη Σταυρουλάκη, Ιωάννης Μιχαλακόπουλος, Σύμβουλοι, Μαρία Γκάνα, Αντωνία-Ελένη Ανδρουτσοπούλου, Πάρεδροι. Γραμματέας ο Λάμπρος Ρίκος.

Για να δικάσει την από 30 Ιουνίου 2021 αίτηση:

της ανώνυμης εταιρείας με την επωνυμία «ΕΡΓΑ Ο.Σ.Ε. ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ» και τον διακριτικό τίτλο «ΕΡΓΟΣΕ Α.Ε.», που εδρεύει στην Αθήνα (Καρόλου 27), η οποία δεν παρέστη,

κατά της κοινοπραξίας με την επωνυμία «ΑΚΤΩΡ Α.Τ.Ε. - J&P ΑΒΑΞ Α.Ε. - ΙΝΤΡΑΚΑΤ» και ήδη με την επωνυμία «ΑΚΤΩΡ Α.Τ.Ε. - ΑΒΑΞ Α.Ε. - ΙΝΤΡΑΚΑΤ» και τον διακριτικό τίτλο «ΚΟΙΝΟΠΡΑΞΙΑ ΣΗΡΑΓΓΑΣ ΠΑΝΑΓΟΠΟΥΛΑΣ», που εδρεύει στη Νέα Κηφισιά Αττικής (Ερμού 25) και των μελών αυτής: 1. ανώνυμης τεχνικής εταιρείας με την επωνυμία «ΑΚΤΩΡ ΑΝΩΝΥΜΗ ΤΕΧΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ» και τον διακριτικό τίτλο «ΑΚΤΩΡ Α.Τ.Ε.», που εδρεύει στη Νέα Κηφισιά Αττικής (Ερμού 25), 2. ανώνυμης εταιρείας με την επωνυμία «J&P - ΑΒΑΞ Α.Ε. - ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ - ΕΡΓΟΛΗΠΤΙΚΗ - ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗ - ΕΜΠΟΡΙΚΗ - ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗ - ΟΙΚΟΔΟΜΙΚΩΝ ΥΛΙΚΩΝ ΚΑΙ ΜΗΧΑΝΗΜΑΤΩΝ» και ήδη με την επωνυμία «ΑΒΑΞ Α.Ε. - ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ - ΕΡΓΟΛΗΠΤΙΚΗ - ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗ - ΕΜΠΟΡΙΚΗ - ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗ - ΟΙΚΟΔΟΜΙΚΩΝ ΥΛΙΚΩΝ ΚΑΙ ΜΗΧΑΝΗΜΑΤΩΝ» και τον διακριτικό τίτλο «ΑΒΑΞ Α.Ε.», που εδρεύει στο Μαρούσι Αττικής (Αμαρουσίου - Χαλανδρίου 16) και 3. ανώνυμης εταιρείας με την επωνυμία «ΙΝΤΡΑΚΟΜ ΚΑΤΑΣΚΕΥΕΣ ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΤΕΧΝΙΚΩΝ ΕΡΓΩΝ ΚΑΙ ΜΕΤΑΛΛΙΚΩΝ ΚΑΤΑΣΚΕΥΩΝ» και τον διακριτικό τίτλο «ΙΝΤΡΑΚΑΤ», που εδρεύει στην Παιανία Αττικής (19ο χλμ. Λεωφ. Παιανίας - Μαρκοπούλου), η οποία δεν παρέστη.

Με την αίτηση αυτή η αναιρεσείουσα εταιρεία επιδιώκει να αναιρεθεί η υπ’ αριθ. 432/2020 απόφαση του Διοικητικού Εφετείου Αθηνών.

Η εκδίκαση άρχισε με την ανάγνωση της εκθέσεως της εισηγήτριας, Παρέδρου Αντωνίας-Ελένης Ανδρουτσοπούλου.

Μετά τη δημόσια συνεδρίαση το δικαστήριο συνήλθε σε διάσκεψη σε αίθουσα του δικαστηρίου κ α ι

Αφού μελέτησε τα σχετικά έγγραφα

Σκέφθηκε κατά τον Νόμο

1. Επειδή, για την άσκηση της κρινόμενης αιτήσεως δεν απαιτείται κατά νόμο [άρθρο 1 παρ. 3 του ν. 2366/1995 (Α΄ 256) σε συνδυασμό με το άρθρο 5 παρ. 15 του ν. 2229/1994 (Α΄ 138)] η καταβολή παραβόλου (ΣτΕ 2119/2017, 2125/2014, 4559/2009). Συνεπώς, το καταβληθέν παράβολο (ηλεκτρονικό παράβολο με κωδικό πληρωμής .), πρέπει να επιστραφεί στην αιτούσα εταιρεία ανεξαρτήτως της εκβάσεως της δίκης.

2. Επειδή, με την αίτηση αυτή ζητείται η αναίρεση της 432/2020 αποφάσεως του Διοικητικού Εφετείου Πατρών, με την οποία έγινε δεκτή η από 4.9.2018 προσφυγή της αναιρεσίβλητης κοινοπραξίας, αναδόχου εκτελέσεως του έργου «Κατασκευή υποδομής της νέας διπλής σιδηροδρομικής γραμμής στο τμήμα Ροδοδάφνη – Ψαθόπυργος από Χ.Θ. 91+500 έως Χ.Θ. 113+000 και σήραγγας Παναγοπούλας», επί διαφοράς που ανέκυψε κατά την εκτέλεση του έργου αυτού και ειδικότερα από τη διόρθωση του 49ου λογαριασμού του έργου και των συνοδευουσών τον λογαριασμό αυτόν επιμετρήσεων.

3. Επειδή, με το άρθρο 21 του ν. 4491/2017 (Α΄ 152) αντικαταστάθηκε το άρθρο 175 του ν. 4412/2016 (Α΄ 147) και ορίσθηκε στην παράγραφο 1 ότι «Κάθε διαφορά μεταξύ των συμβαλλόμενων μερών που προκύπτει από τη σύμβαση κατασκευής δημόσιου έργου, ανεξάρτητα από τον χαρακτήρα της σύμβασης ως διοικητικής ή ως ιδιωτικού δικαίου, επιλύεται με την άσκηση προσφυγής ή αγωγής στο διοικητικό εφετείο της περιφέρειας, στην οποία εκτελείται το έργο. […]», ενώ με το άρθρο 23 του ιδίου νόμου προστέθηκε στο άρθρο 376 του ν. 4412/2016 παράγραφος 14, σύμφωνα με την οποία «Το άρθρο 175 του ν. 4412/2016 εφαρμόζεται και στις διαφορές που ανακύπτουν από συμβάσεις έργων και μελετών που έχουν συναφθεί πριν από την έναρξη ισχύος του ν. 4412/2016», και με το άρθρο 28 του νόμου αυτού προστέθηκε στο άρθρο 379 του ν. 4412/2016 παράγραφος 14, κατά την οποία «Προσφυγές ή αγωγές, που έχουν κατατεθεί μέχρι την 1.11.2017, δικάζονται από το Δικαστήριο, στο οποίο έχουν κατατεθεί. [...]».

Εν προκειμένω, η προσφυγή επί της οποίας εκδόθηκε η αναιρεσιβαλλόμενη απόφαση, κατατέθηκε μετά την 1η.11.2017, η δε ένδικη διαφορά η οποία προέκυψε, κατά τα διαλαμβανόμενα στην αναιρεσιβαλλομένη, από την επίδικη από 21.6.2013 σύμβαση κατασκευής δημοσίου έργου, σύμφωνα με τις διατάξεις του ν. 3669/2008 και το π.δ. 59/2007, εμπίπτει στο κανονιστικό πεδίο εφαρμογής της διατάξεως του άρθρου 175 του ν. 4412/2016. Συνεπώς, παραδεκτώς από την άποψη αυτή ασκείται η κρινομένη αίτηση (πρβλ. ΣτΕ 2710/2022).

4. Επειδή, στο άρθρο 27 του π.δ. 18/1989 (Α΄ 8), όπως το άρθρο αυτό τροποποιήθηκε με την παρ. 2 του άρθρου 4 του ν. 2479/1997 (Α΄ 67), ορίζονται, μεταξύ άλλων, τα εξής: «1. Η πληρεξουσιότητα σε δικηγόρο παρέχεται με συμβολαιογραφική πράξη ή με συνυπογραφή του δικογράφου του ενδίκου μέσου εκ μέρους του διαδίκου ή με προφορική δήλωση στο ακροατήριο. […] 2. Για την υπογραφή του ενδίκου μέσου και την ενέργεια των πράξεων της προδικασίας από δικηγόρο, η πληρεξουσιότητα τεκμαίρεται ότι υπάρχει εάν συντρέχει μία από τις περιπτώσεις της παραγράφου 1. Διαφορετικά, το ένδικο μέσο απορρίπτεται ως απαράδεκτο και εκείνος που το άσκησε καταδικάζεται στη δικαστική δαπάνη. 3. […] 5. Αν από λόγους ανώτερης βίας εμποδίσθηκε η νομιμοποίηση του πληρεξούσιου δικηγόρου, δύναται να υποβληθεί αίτηση επανασυζητήσεως της υποθέσεως που κατατίθεται στον αρμόδιο γραμματέα πριν από την έκδοση της αποφάσεως και μέσα σε αποκλειστική προθεσμία δέκα (10) ημερών από τη συζήτηση της υποθέσεως.

Η αίτηση, η οποία πρέπει να περιέχει με σαφήνεια τους προβαλλόμενους λόγους, δικάζεται από το οικείο Τμήμα καλουμένων αμφοτέρων των διαδίκων προ είκοσι (20) ημερών. Σε περίπτωση παραδοχής της αιτήσεως, η υπόθεση εκδικάζεται εν συνεχεία επί της ουσίας από το ίδιο Τμήμα». Κατά την έννοια, ειδικότερα, των διατάξεων της παραγράφου 5 του άρθρου 27 του π.δ. 18/1989, εάν κατά τη συζήτηση της υποθέσεως δεν νομιμοποιήθηκε ο πληρεξούσιος δικηγόρος του αιτούντος και υποβληθεί, μετά τη συζήτηση και πριν από την έκδοση οριστικής αποφάσεως, αίτηση επανασυζητήσεως της υποθέσεως με επίκληση λόγων ανωτέρας βίας που εμπόδισαν τη νομιμοποίηση του πληρεξούσιου δικηγόρου του αιτούντος, ο δικαστικός σχηματισμός που δίκασε την αρχική αίτηση εκδίδει απόφαση με την οποία απέχει από την περαιτέρω εκδίκαση της αιτήσεως, αφού προηγουμένως διαπιστώσει ότι δεν έχει νομιμοποιηθεί ο πληρεξούσιος δικηγόρος του αιτούντος.

Ακολούθως, εάν ο σχηματισμός που δικάζει την αίτηση επανασυζητήσεως κρίνει βάσιμο τον λόγο ανωτέρας βίας, δέχεται την αίτηση επανασυζητήσεως και δικάζει περαιτέρω την υπόθεση εκδίδοντας οριστική απόφαση· εάν ο σχηματισμός αυτός απορρίψει την αίτηση επανασυζητήσεως, απορρίπτει και την αρχική αίτηση ως απαράδεκτη, δεσμευόμενος, κατά τούτο, από τη διαπίστωση του σχηματισμού που είχε επιληφθεί αρχικώς περί μη νομιμοποιήσεως του πληρεξούσιου δικηγόρου του αιτούντος (ΣτΕ 1263/2005 Oλομ., 1662/2021 7μ, 225, 220/2021 κ.ά.).

5. Επειδή, το δικόγραφο της κρινόμενης αιτήσεως υπογράφεται από δικηγόρο, ως πληρεξούσιο της αναιρεσείουσας εταιρείας. Κατά τη συζήτηση, όμως, της υποθέσεως στην παρούσα δικάσιμο (της 15ης.5.2023), η αναιρεσείουσα δεν παρέστη με πληρεξούσιο δικηγόρο, ούτε εμφανίσθηκε νόμιμος εκπρόσωπός της για να δηλώσει ότι εγκρίνει την άσκηση της αιτήσεως αναιρέσεως, ενώ, εξ άλλου, δεν έχει προσκομισθεί ειδική συμβολαιογραφική πράξη παροχής πληρεξουσιότητας προς τον δικηγόρο που υπογράφει το δικόγραφο. Συνεπώς, η κρινόμενη αίτηση θα έπρεπε να απορριφθεί ως απαράδεκτη, σύμφωνα με το άρθρο 27 του π.δ. 18/1989, ως ισχύει.

Μετά, όμως, τη συζήτηση η αναιρεσείουσα κατέθεσε τη με αρ. καταθ. 1301/23.5.2023 αίτηση επανασυζητήσεως, κατ’ άρθρο 27 παρ. 5 του εν λόγω προεδρικού διατάγματος, με την οποία ισχυρίζεται ότι o (νέος) πληρεξούσιoς δικηγόρος της, εξαιτίας λόγων ανωτέρας βίας, δεν μπόρεσε να νομιμοποιηθεί κατά τη συζήτηση της υποθέσεως στο ακροατήριο. Ως εκ τούτου, σύμφωνα με όσα έχουν εκτεθεί στην προηγούμενη σκέψη, το Τμήμα πρέπει να απόσχει από την περαιτέρω εκδίκαση της αιτήσεως αναιρέσεως.

Διά ταύτα

Διατάσσει την επιστροφή του καταβληθέντος παραβόλου.

Απέχει από την περαιτέρω εκδίκαση της αιτήσεως, σύμφωνα με το σκεπτικό.

Η διάσκεψη έγινε στην Αθήνα στις 26 Μαΐου 2023

Η Προεδρεύουσα Σύμβουλος                                                                      Ο Γραμματέας

Κωνσταντίνα Φιλοπούλου                                                                          Λάμπρος Ρίκος

και η απόφαση δημοσιεύθηκε σε δημόσια συνεδρίαση της 15ης Ιανουαρίου 2024.

Ο Πρόεδρος του Στ´ Τμήματος                                                       Η Γραμματέας του Στ´ Τμήματος

Ιωάννης Β. Γράβαρης                                                                              Σταυρούλα Χάρου