Α.Π. 207/2024 (Ε, ΠΟΙΝΙΚΕΣ) ΣΩΜΑΤΙΚΗ ΒΛΑΒΗ – ΒΙΑΣΜΟΣ – ΑΡΠΑΓΗ – ΟΠΛΟΦΟΡΙΑ – ΜΕΤΑΓΕΝΕΣΤΕΡΗ ΚΑΛΗ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ.

Α.Π. 207/2024 (Ε, ΠΟΙΝΙΚΕΣ)

ΣΩΜΑΤΙΚΗ ΒΛΑΒΗ - ΒΙΑΣΜΟΣ - ΑΡΠΑΓΗ - ΟΠΛΟΦΟΡΙΑ – ΜΕΤΑΓΕΝΕΣΤΕΡΗ ΚΑΛΗ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ. - Ορθώς το Δικαστήριο δέχθηκε ότι ο αναιρεσείων κατά το χρονικό διάστημα της κρατήσεώς του δεν έχει επιδείξει συμπεριφορά, η οποία υποδηλώνει ειλικρινή μετάνοια, σταθερή εναρμόνιση αυτού προς τις επιταγές της έννομης τάξης και πραγματική ψυχική και ηθική μεταστροφή του χαρακτήρα του. Τα επικαλούμενα και θεωρούμενα ως θετικά στοιχεία (ότι κατά την κράτησή του, δεν έχει τιμωρηθεί πειθαρχικά, ότι έχει επιδείξει αρίστη διαγωγή, ότι εργάζεται εντός του σωφρονιστικού καταστήματος και έχει πραγματοποιήσει 1.406 2/4 ημερομίσθια, ότι φοίτησε σε Σχολείο Δεύτερης Ευκαιρίας, ότι ολοκλήρωσε το πρόγραμμα "Εκμάθηση Ελληνικής Γλώσσας", ότι παρακολούθησε τα σεμινάρια "Πρώτων Βοηθειών" και "Τεχνικές Ειδικότητες Παραγωγής θεάματος" και συμμετείχε στη Συναυλία των Κρατουμένων), δεν δύνανται να θεμελιώσουν την αναγνώριση του επίμαχου ελαφρυντικού, καθόσον η συμπεριφορά του αυτή, εντός του σωφρονιστικού καταστήματος, δεν είναι προδήλως διακριτή της συνήθους συμπεριφοράς του κρατουμένου, ούτε συνέχεται με την εξαιρετική και οπωσδήποτε βελτίωση αυτής, η οποία εκδηλώνεται μόνο με θετικό τρόπο. Απορρίπτει - (84 παρ. 2ε' ΠΚ.).

ΑΧ

ΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΑΡΕΙΟΥ ΠΑΓΟΥ

Ε' ΠΟΙΝΙΚΟ ΤΜΗΜΑ

Συγκροτήθηκε από τους Δικαστές: Μαρία Λεπενιώτη, Αντιπρόεδρο του Αρείου Πάγου, Σοφία Οικονόμου, Δημήτριο Τράγκα, Κωστούλα Πρίγγουρη-Εισηγήτρια και Παρασκευή Τσούμαρη, Αρεοπαγίτες.

Συνήλθε σε δημόσια συνεδρίαση στο Κατάστημά του στις 3 Νοεμβρίου 2023, με την παρουσία της Αντεισαγγελέα του Αρείου Πάγου Μαρίας Γκανέ (γιατί κωλύεται η Εισαγγελέας) και του Γραμματέα Γεράσιμου Βάλσαμου, για να δικάσει την αίτηση του αναιρεσείοντος - κατηγορουμένου F.A. του S. A. ή A., κρατούμενου στο Κατάστημα Κράτησης Κέρκυρας, ο οποίος εκπροσωπήθηκε από τον δικηγόρο Γεώργιο Καταλιακό, ο οποίος διορίστηκε με την 545/2023 απόφαση του Πρωτοδικείου Αθηνών, για αναίρεση της 50, 51/2022 απόφασης του Μικτού Ορκωτού Εφετείου Κέρκυρας.

Το Μικτό Ορκωτό Εφετείο Κέρκυρας με την ως άνω απόφασή του διέταξε όσα λεπτομερώς αναφέρονται σ' αυτή, και o αναιρεσείων - κατηγορούμενος ζητεί την αναίρεσή της για τους λόγους που περιλαμβάνονται στην από 17-3-2023 αίτησή του αναίρεσης, η οποία καταχωρίστηκε στο οικείο πινάκιο με τον αριθμό 396/2023.

Αφού άκουσε 1) Την Αντεισαγγελέα, που πρότεινε: α) να αναιρεθεί εν μέρει η προσβαλλόμενη απόφαση, ως προς τη διάταξή της περί απόρριψης των ισχυρισμών περί συνδρομής στο πρόσωπο του αναιρεσείοντος της ελαφρυντικής περίστασης του άρθρου 84 παρ. 2 στοιχ. ε' ΠΚ και συνακόλουθα κατά τη διάταξη περί επιβολής σ' αυτόν ποινών και συνολικής ποινής και β) να παραπεμφθεί η υπόθεση, κατά το ανωτέρω μέρος της, για νέα συζήτηση στο ίδιο Δικαστήριο, που θα συγκροτηθεί από άλλους δικαστές εκτός από εκείνους που δίκασαν προηγουμένως και 2) τον ως άνω δικηγόρο του αναιρεσείοντος, που ζήτησε όσα αναφέρονται στα σχετικά πρακτικά,

ΣΚΕΦΘΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ

Η κρινόμενη από 17.3.2023 αίτηση του F. (επ) A. (ον) του S. A. ή A., κρατούμενου στο Κατάστημα Κράτησης Κέρκυρας, για αναίρεση της υπ' αριθ. 50, 51/2022 απόφασης του Μικτού Ορκωτού Εφετείου Κέρκυρας, που καταχωρήθηκε στο ειδικό βιβλίο στις 10.3.2023 και με την οποία ο αναιρεσείων κηρύχθηκε ένοχος για τις αξιόποινες πράξεις α) της βαριάς μη σκοπούμενης σωματικής βλάβης, β) του βιασμού, γ) της αρπαγής, δ) της επικίνδυνης σωματικής βλάβης, ε) της οπλοφορίας και στ) της οπλοχρησίας και καταδικάσθηκε σε συνολική ποινή καθείρξεως δέκα έξι (16) ετών και έξι (6) μηνών, έχει ασκηθεί νομότυπα και εμπρόθεσμα (άρθρα 473 παρ. 2 και 3, 474 ΚΠοινΔ), είναι παραδεκτή και πρέπει να εξετασθεί περαιτέρω κατ' ουσίαν.

Η επιβαλλόμενη από τα άρθρα 93 παρ.3 του Συντάγματος και 139 του ΚΠοινΔ ειδική και εμπεριστατωμένη αιτιολογία της δικαστικής απόφασης, η έλλειψη της οποίας ιδρύει από το άρθρο 510 παρ.1 στοιχ. Δ' του ίδιου Κώδικα αντίστοιχο λόγο αναίρεσης, πρέπει να εκτείνεται και στους αυτοτελείς ισχυρισμούς, εκείνους δηλαδή που προβάλλονται στο δικαστήριο της ουσίας, σύμφωνα μετά άρθρα 171 παρ. 2 και 333 παρ. 2 ΚΠοινΔ, από τον κατηγορούμενο ή το συνήγορο του και τείνουν στην άρση του άδικου χαρακτήρα της πράξης ή της ικανότητας για καταλογισμό ή στη μείωση αυτής ή στην εξάλειψη του αξιοποίνου της πράξης ή τη μείωση της ποινής, εφόσον, όμως αυτοί προβάλλονται κατά τρόπο σαφή και ορισμένο, με όλα δηλαδή τα πραγματικά περιστατικά, τα οποία είναι αναγκαία κατά την οικεία διάταξη για τη θεμελίωσή τους.

Διαφορετικά, το δικαστήριο της ουσίας δεν υπέχει υποχρέωση να απαντήσει αιτιολογημένα στην απόρριψή τους. Τέτοιοι αυτοτελείς ισχυρισμοί, η απόρριψη των οποίων πρέπει να αιτιολογείται ιδιαίτερα είναι και οι ισχυρισμοί του κατηγορουμένου περί συνδρομής στο πρόσωπό του ελαφρυντικών περιστάσεων από τις αναφερόμενες στο άρθρο 84 παρ. 2 ΠΚ, αφού η παραδοχή τους οδηγεί στην επιβολή μειωμένης ποινής κατά το άρθρο 83 του ίδιου Κώδικα.

Ως ελαφρυντική περίσταση κατά το άρθρο 84 παρ. 2 του ΠΚ θεωρείται η υπό στοιχείο ε' το ότι ο υπαίτιος συμπεριφέρθηκε καλά για σχετικά μεγάλο χρονικό διάστημα μετά την πράξη του, ακόμα και κατά την κράτησή του. Για να συντρέξει η ελαφρυντική αυτή περίσταση πρέπει η συμπεριφορά του υπαιτίου να είναι θετική και επωφελής για μεγάλο χρονικό διάστημα μετά την πράξη και να αναφέρονται πραγματικά περιστατικά δηλωτικά της αρμονικής κοινωνικής συμβίωσης του δράστη.

Η αναγνώριση, δηλαδή, της ελαφρυντικής περίστασης του άρθρου 84 παρ. 2ε ΠΚ, προϋποθέτει επίκληση και απόδειξη θετικής ατομικής και κοινωνικής συμπεριφοράς του υπαιτίου, με κριτήριο τη στάση του μέσου συνετού και νομοταγούς πολίτη, για σχετικά μεγάλο χρονικό διάστημα μετά την πράξη, ως αποτέλεσμα πραγματικής επίγνωσης από αυτόν των συνεπειών της πράξης του και σταθερού εναρμονισμού του προς τις επιταγές της έννομης τάξης, διότι τότε μόνο η επιλογή του αυτή μαρτυρεί την πραγματική του διάθεση και ενέχει σοβαρή στάση για τη βελτιωμένη και χωρίς παραπτώματα διαβίωσή του για την οποία και πρέπει να επιβραβευθεί.

Και τούτο διότι κατά την αληθή έννοια της διάταξης αυτής, η εν λόγω ελαφρυντική περίσταση νοείται ότι συντρέχει στο πρόσωπο του δράστη εκείνου ο οποίος πράγματι μεταστράφηκε ηθικά και ψυχικά, έχοντας αντιληφθεί τις συνέπειες της αξιόποινης πράξης του με την αποχή του μετά ταύτα από οιασδήποτε φύσης επιλήψιμη ενέργεια και εγκληματική εκδήλωση (ΑΠ 850/2020).

Στην προκειμένη περίπτωση από την παραδεκτή για τις ανάγκες του αναιρετικού ελέγχου επισκόπηση των πρακτικών της προσβαλλόμενης απόφασης προκύπτει ότι κατά την εκδίκαση της υπόθεσης στο ακροατήριο του Δικαστηρίου ο αναιρεσείων υπέβαλε διά του συνηγόρου του εγγράφως και ανέπτυξε και προφορικά τον αυτοτελή ισχυρισμό περί συνδρομής στο πρόσωπό του της ελαφρυντικής περίστασης του άρθρου 84 παρ. 2ε' ΠΚ. Το Δικαστήριο απέρριψε τον ισχυρισμό αυτό με την ακόλουθη αιτιολογία: "Στην προκειμένη, όμως, περίπτωση, δεν αναδείχθηκαν τέτοιο πραγματικά περιστατικά, από τα οποία να υποδηλώνεται η ουσιαστική μεταστροφή του κατηγορουμένου, προς ενστερνισμό των κανόνων της ομαλής κοινωνικής συμβίωσης και προς αγαθοποιό δραστηριότητα και η στάση του να παρέχει αυθεντική μαρτυρία για την ποιότητα του ήθους και της κοινωνικής προδιαθέσεώς του.

Ενώ τα επικαλούμενα και θεωρούμενα ως θετικά στοιχεία (ότι κατά την κράτησή του, δεν έχει τιμωρηθεί πειθαρχικά, ότι έχει επιδείξει αρίστη διαγωγή, ότι εργάζεται εντός του σωφρονιστικού καταστήματος και έχει πραγματοποιήσει 1.406 2/4 ημερομίσθια, ότι φοίτησε στο 2° Σχολείο Δεύτερης Ευκαιρίας, σχολικό έτος 2019-2020, ότι ολοκλήρωσε το πρόγραμμα "Εκμάθηση Ελληνικής Γλώσσας", ότι παρακολούθησε τα σεμινάρια "Πρώτων Βοηθειών" και "Τεχνικές Ειδικότητες Παραγωγής θεάματος" και συμμετείχε στη Συναυλία των Κρατουμένων που πραγματοποιήθηκε στο Παλαιό Φρούριο της Κέρκυρας, όπως αυτά βεβαιώνονται στα αναγνωσθέντα έγγραφα), δεν δύνανται να θεμελιώσουν την αναγνώριση του εν λόγω ελαφρυντικού (ΑΠ 1897/2008, ΤΝΠ Νόμος, ΑΠ 1643/2006, ΠΧρ 2007.378, ΑΠ 2048/2003, ΠΧρ ΝΔ.745), καθόσον η συμπεριφορά του αυτή, εντός του σωφρονιστικού καταστήματος, δεν είναι προδήλως διακριτή της συνήθους συμπεριφοράς του κρατουμένου, ούτε συνέχεται με την εξαιρετική και οπωσδήποτε βελτίωση αυτής, η οποία εκδηλώνεται μόνο με θετικό τρόπο (ΑΠ 904/2016, 1073/2011, ΤΝΠ Νόμος)".

Με τις παραδοχές αυτές το δευτεροβάθμιο Δικαστήριο ορθά εφάρμοσε την ουσιαστική ποινική διάταξη του άρθρου 84 παρ. 2ε' ΠΚ και επαρκώς αιτιολογημένα απέρριψε τον σχετικό αυτοτελή ισχυρισμό αφού κατά την ανέλεγκτη κρίση του δέχθηκε ότι ο αναιρεσείων κατά το χρονικό διάστημα της κρατήσεώς του δεν έχει επιδείξει συμπεριφορά, η οποία υποδηλώνει ειλικρινή μετάνοια σταθερή εναρμόνιση αυτού προς τις επιταγές της έννομης τάξης και πραγματική ψυχική και ηθική μεταστροφή του χαρακτήρα του. Επομένως ο υποστηρίζων τα αντίθετα μοναδικός λόγος αναίρεσης από το άρθρο 510 παρ. 1 στοιχ. Δ' και Ε' ΚΠοινΔ σχετικά με την απόρριψη του παραπάνω ελαφρυντικού είναι αβάσιμος.

Κατ' ακολουθίαν και επειδή δεν υπάρχει άλλος λόγος για έρευνα, πρέπει να απορριφθεί η κρινόμενη αίτηση αναίρεσης. Ο αναιρεσείων πρέπει να καταδικασθεί στα δικαστικά έξοδα της παρούσας δίκης (άρθρο 578 παρ.1 ΚΠοινΔ).

ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ

ΑΠΟΡΡΙΠΤΕΙ την από 17.3.2023 αίτηση του F. (επ) A. (ον) του S. A. ή A... και ήδη κρατούμενου στο Κατάστημα Κράτησης Κέρκυρας, για αναίρεση της υπ' αριθ. 50, 51/2022 απόφασης του Μικτού Ορκωτού Εφετείου Κέρκυρας

ΕΠΙΒΑΛΛΕΙ στον αναιρεσείοντα τα δικαστικά έξοδα, που ανέρχονται στο ποσό των διακοσίων πενήντα (250) ευρώ.

Κρίθηκε και αποφασίσθηκε στην Αθήνα στις 17 Νοεμβρίου 2023.

Δημοσιεύθηκε στην Αθήνα σε δημόσια συνεδρίαση στο ακροατήριό του στις 2 Φεβρουαρίου 2024.

Η ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟΣ                                        Ο ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ