ΣτΕ 1467/2024 ΘΕΣΠΙΣΗ ΜΕΤΡΩΝ ΓΙΑ ΖΩΑ ΣΥΝΤΡΟΦΙΑΣ ΚΑΙ ΑΔΕΣΠΟΤΑ ΖΩΑ – ΚΥΝΗΓΕΤΙΚΑ ΣΚΥΛΙΑ ΩΣ ΣΚΥΛΟΙ ΕΡΓΑΣΙΑΣ – ΥΠΟΧΡΕΩΣΗ ΚΥΝΗΓΩΝ ΓΙΑ ΑΠΟΣΤΟΛΗ ΔΕΙΓΜΑΤΟΣ DNA ΚΑΙ ΓΙΑ ΣΤΕΙΡΩΣΗ – ΑΦΑΙΡΕΣΗ ΑΔΕΙΑΣ ΚΥΝΗΓΟΥ

ΣτΕ 1467/2024

ΘΕΣΠΙΣΗ ΜΕΤΡΩΝ ΓΙΑ ΖΩΑ ΣΥΝΤΡΟΦΙΑΣ ΚΑΙ ΑΔΕΣΠΟΤΑ ΖΩΑ – ΚΥΝΗΓΕΤΙΚΑ ΣΚΥΛΙΑ ΩΣ ΣΚΥΛΟΙ ΕΡΓΑΣΙΑΣ – ΥΠΟΧΡΕΩΣΗ ΚΥΝΗΓΩΝ ΓΙΑ ΑΠΟΣΤΟΛΗ ΔΕΙΓΜΑΤΟΣ DNA ΚΑΙ ΓΙΑ ΣΤΕΙΡΩΣΗ – ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΕΣ ΚΥΡΩΣΕΙΣ ΚΑΙ ΠΡΟΣΤΙΜΑ ΣΕ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΜΗ ΣΥΜΜΟΡΦΩΣΗΣ – ΑΦΑΙΡΕΣΗ ΑΔΕΙΑΣ ΚΥΝΗΓΟΥ – ΙΣΧΥΡΙΣΜΟΣ ΓΙΑ ΥΠΕΡΜΕΤΡΟ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟ ΤΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΤΩΝ ΚΥΝΗΓΩΝ – ΠΑΡΑΒΙΑΣΗ ΑΡΧΗΣ ΤΗΣ ΑΝΑΛΟΓΙΚΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΙΣΟΤΗΤΑΣ – ΓΝΩΜΗ ΜΕΙΟΨΗΦΙΑΣ - ΕΝΝΟΜΕΣ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ - Η θέσπιση μέτρων κατάλληλων για την επιδίωξη του προαναφερόμενου νομοθετικού σκοπού, όπως είναι το πρόστιμο και η αφαίρεση της άδειας του κυνηγού σε περίπτωση μη συμμόρφωσης προς τις υποχρεώσεις ιδιοκτήτη ζώου, οι οποίες, άλλωστε, τίθενται εναλλακτικά από το νόμο (στείρωση ή αποστολή γενετικού υλικού στο οικείο Μητρώο), ευρίσκεται εντός των ορίων που επιβάλλει η τήρηση της αρχής της αναλογικότητας, καθόσον τεκμηριώνεται βάσει της προαναφερόμενης, ειδικής για την κατηγορία αυτή, νομοθεσίας και δεν συνιστά υπέρμετρο περιορισμό των δικαιωμάτων που απολαμβάνουν οι κυνηγοί ως εκ της συνταγματικής προστασίας της δραστηριότητάς τους, όπως αορίστως, πάντως, προβάλλεται, ούτε και παραβίαση της αρχής της ισότητας σε σχέση με τους λοιπούς Έλληνες πολίτες, ή παραβίαση άλλων συνταγματικών αρχών – Απόρριψη (άρθρ. 2, 7, 9 του ν. 4830/2021, 25, 4 Συντ)

ΠΔ

ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΠΙΚΡΑΤΕΙΑΣ

ΤΜΗΜΑ Ε΄

Συνεδρίασε δημόσια στο ακροατήριό του στις 24 Ιανουαρίου 2024, με την εξής σύνθεση: Ελένη Παπαδημητρίου, Σύμβουλος της Επικρατείας, Προεδρεύουσα, σε αναπλήρωση της Προέδρου του Τμήματος και του αναπληρωτή της Αντιπροέδρου, που είχαν κώλυμα, Χριστιάνα Μπολόφη, Χρήστος Παπανικολάου, Σύμβουλοι, Ανδρέας Σκούφαλος, Θεοδώρα Ζιάμου, Πάρεδροι. Γραμματέας η Γεωργία Σιμάτη.

Για να δικάσει την από 15 Μαΐου 2023 αίτηση:

του σωματείου με την επωνυμία «ΚΥΝΗΓΕΤΙΚΗ ΣΥΝΟΜΟ-ΣΠΟΝΔΙΑ ΕΛΛΑΔΟΣ», που εδρεύει στην Αθήνα (.............), το οποίο παρέστη με τον δικηγόρο Ηλία Θεοδωράτο (Α.Μ. 12286), που τον διόρισε με πληρεξούσιο,

κατά του Υπουργού Εσωτερικών, ο οποίος δεν παρέστη.

Με την αίτηση αυτή το αιτούν σωματείο επιδιώκει να ακυρωθεί η υπ’ αριθ. 31932/10.4.2023 απόφαση του Αναπληρωτή Υπουργού Εσωτερικών, και κάθε άλλη σχετική πράξη ή παράλειψη της Διοικήσεως.

Η εκδίκαση άρχισε με την ανάγνωση της εκθέσεως της εισηγήτριας, Παρέδρου Θεοδώρας Ζιάμου.

Κατόπιν το δικαστήριο άκουσε τον πληρεξούσιο του αιτούντος σωματείου, ο οποίος ανέπτυξε και προφορικά τους προβαλλόμενους λόγους ακυρώσεως και ζήτησε να γίνει δεκτή η αίτηση.

Μετά τη δημόσια συνεδρίαση το δικαστήριο συνήλθε σε διάσκεψη σε αίθουσα του δικαστηρίου κ α ι

Α φ ο ύ   μ ε λ έ τ η σ ε   τ α   σ χ ε τ ι κ ά   έ γ γ ρ α φ α

Σ κ έ φ θ η κ ε   κ α τ ά   τ ο ν   Ν ό μ ο

1. Επειδή, για την άσκηση της κρινόμενης αίτησης έχει καταβληθεί το νόμιμο παράβολο (……….../14.5.2023).

2. Επειδή, με την αίτηση αυτή ζητείται η ακύρωση της 31932/10.4.2023 απόφασης του Αναπληρωτή Υπουργού Εσωτερικών με θέμα: “Καθορισμός λεπτομερειών για την αποστολή δείγματος γενετικού υλικού των ζώων συντροφιάς και συγκεκριμένα σκύλων και γατών στο Εργαστήριο Φύλαξης και Ανάλυσης Γενετικού Υλικού Ζώων Συντροφιάς του Ιδρύματος Ιατροβιολογικών Ερευνών της Ακαδημίας Αθηνών, σύμφωνα με το ν. 4830/2021 (Α’ 169), καθώς και κάθε άλλο σχετικό θέμα” (Β΄ 2572/20.4.2023), καθ’ ο μέρος αφορά στην υποχρέωση των κυνηγών που ανήκουν σε αναγνωρισμένους και συνεργαζόμενους με την Πολιτεία Κυνηγετικούς Συλλόγους να αποστείλουν δείγμα γενετικού υλικού των κυνηγετικών σκύλων, κατά τους όρους αυτής, με την απειλή επιβολής κυρώσεων (προστίμου), μεταξύ των οποίων περιλαμβάνεται και η αφαίρεση για δύο έτη της άδειας κυνηγιού από κυνηγό, κατά την παρ. 7 του άρθρου 9 του ν. 4830/2021.

3. Επειδή, με το ν. 4830/2021 “Νέο πλαίσιο για την ευζωία των ζώων συντροφιάς – Πρόγραμμα ΑΡΓΟΣ και λοιπές διατάξεις” (Α’ 169) και με σκοπό την ενίσχυση της υπεύθυνης ιδιοκτησίας των ζώων συντροφιάς και τη θέσπιση αυστηρών κανόνων για τη διασφάλιση της ευζωίας των δεσποζόμενων και των αδέσποτων ζώων συντροφιάς, θεσπίστηκε, μεταξύ άλλων, το κανονιστικό πλαίσιο για τη διαχείριση των αδέσποτων ζώων συντροφιάς και τη δραστική μείωση του αριθμού τους, μέσω της υιοθεσίας και προγραμμάτων στείρωσης, καθώς και μέσω της θέσπισης και εφαρμογής σχετικού ελεγκτικού μηχανισμού των αδέσποτων ζώων συντροφιάς.

Όπως προκύπτει από την αιτιολογική έκθεση του νόμου και αναφέρεται στο ….../11.1.2024 έγγραφο απόψεων του Τμήματος Προστασίας Ζώων Συντροφιάς, της Γενικής Διεύθυνσης Αποκέντρωσης και Τοπικής Αυτοδιοίκησης, της Ειδικής Γραμματείας για την Προστασία Ζώων Συντροφιάς του Υπουργείου Εσωτερικών, προς το Συμβούλιο της Επικρατείας, δικαιολογητικός λόγος της θέσπισης νέου συστήματος ελέγχου των αδέσποτων ζώων συντροφιάς ήταν, αφενός μεν, η διαπίστωση ότι μεγάλο ποσοστό των αδέσποτων αυτών ζώων προκύπτει από εγκαταλελειμμένα ζώα τα οποία ήταν δεσποζόμενα κάποια στιγμή της ζωής τους και για ποικίλους λόγους εγκαταλείφθηκαν από τους ιδιοκτήτες τους, αφετέρου δε, η πεποίθηση ότι το φαινόμενο μπορεί να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά μέσω της ταυτοποίησης των γεννητόρων μη σεσημασμένων εγκαταλελειμμένων, νεκρών ή κακοποιημένων ζώων και των ιδιοκτητών τους, η οποία θα οδηγεί στον εντοπισμό και την τιμωρία όσων ιδιοκτητών δεν συμμορφώνονται με τους κανόνες που τίθενται και θα συμβάλλει στον έλεγχο της αναπαραγωγής των αδέσποτων ζώων και στην αποτροπή της αύξησης του πληθυσμού τους. Σύμφωνα λοιπόν με την παρ. 1α του άρθρου 9 του ν. 4830/2021, ο ιδιοκτήτης ζώου συντροφιάς υποχρεούται:

“Να στειρώσει το δεσποζόμενο ζώο συντροφιάς του, εφόσον είναι σκύλος ή γάτα, εντός έξι (6) μηνών από την απόκτησή του, εφόσον το ζώο είναι άνω του ενός (1) έτους. Σε περίπτωση απόκτησης ζώου κάτω του ενός (1) έτους, η στείρωση λαμβάνει ώρα μέσα στους έξι (6) πρώτους μήνες από τη συμπλήρωση του πρώτου (1ου) έτους. (…) Η στείρωση δεν είναι υποχρεωτική για ζώα για τα οποία έχει αποσταλεί δείγμα γενετικού υλικού τους (DNA) στο Εργαστήριο Φύλαξης και Ανάλυσης Γενετικού Υλικού Ζώων Συντροφιάς του άρθρου 13. Σε περίπτωση που ο ιδιοκτήτης ζώου δεν στειρώσει το ζώο συντροφιάς του ή δεν αποστείλει δείγμα γενετικού υλικού (DNA) στο ΕΦΑΓΥΖΣ, επιβάλλεται το πρόστιμο του άρθρου 35 και χορηγείται στον ιδιοκτήτη τρίμηνη προθεσμία για να προβεί στη στείρωση ή την αποστολή δείγματος γενετικού υλικού του ζώου. Σε περίπτωση που και αυτή η προθεσμία παρέλθει άπρακτη, επιβάλλεται εκ νέου το πρόστιμο. (…)”

Στον πίνακα του άρθρου 35 του ν. 4830/2021 καθορίζονται οι επιβαλλόμενες, ανά παράβαση, διοικητικές κυρώσεις, οι οποίες έχουν προεχόντως τον χαρακτήρα του χρηματικού προστίμου.

Ειδικώς για την υπ’ αριθμ. 17 παράβαση της “παράλειψης στείρωσης σκύλου ή γάτας ή αποστολής δείγματος γενετικού υλικού τους στο ΕΦΑΓΥΖΣ, κατά το άρθρο 9 παρ. 1 περ. α΄ του ν. 4830/2021”, προβλέπεται η επιβολή χρηματικού προστίμου 1000 ευρώ. Εξάλλου, στον ορισμό των ζώων συντροφιάς εμπίπτουν, μεταξύ άλλων, και οι σκύλοι εργασίας (άρθρο 2 παρ. 3 του ν. 4830/2021), ως σκύλος δε εργασίας νοείται και εκείνος ο οποίος χρησιμοποιείται για το κυνήγι (κυνηγετικός) [άρθρο 2 παρ. 12 του ν. 4830/2021, όπως διαμορφώθηκε με το άρθρο 67 παρ. 1 του ν. 5027/2023 (Α’ 48/2.3.2023)]. Σύμφωνα δε με την παρ. 7 του άρθρου 9 του ν. 4830/2021 “Αφαιρείται για δύο (2) έτη η άδεια κυνηγιού από κυνηγό, του οποίου ο σκύλος που χρησιμοποιείται στο κυνήγι δεν έχει σημανθεί, καταχωρηθεί στο Εθνικό Μητρώο Ζώων Συντροφιάς (ΕΜΖΣ) και στειρωθεί ή για τον οποίο δεν έχει αποσταλεί δείγμα γενετικού υλικού στο ΕΦΑΓΥΖΣ του άρθρου 13. Ομοίως, η άδεια κυνηγιού αφαιρείται οριστικά, αν ο κυνηγός έχει εγκαταλείψει ζώα που βρίσκονται στην ιδιοκτησία του ή άμεσους απογόνους αυτών. (...)”

Με την παρ. 9 του άρθρου 45 του ν. 4830/2021 παρασχέθηκε εξουσιοδότηση στον Υπουργό Εσωτερικών για την έκδοση απόφασης, ύστερα από σύμφωνη γνώμη του Διοικητικού Συμβουλίου του Ιδρύματος Ιατροβιολογικών Ερευνών της Ακαδημίας Αθηνών (ΙΙΒΕΑΑ), περί καθορισμού των λεπτομερειών για την αποστολή δείγματος γενετικού υλικού (DNA) των ζώων συντροφιάς στο Εργαστήριο Φύλαξης και Ανάλυσης Γενετικού Υλικού Ζώων Συντροφιάς (ΕΦΑΓΥΖΣ) του Ιδρύματος Ιατροβιολογικών Ερευνών της Ακαδημίας Αθηνών, από ιδιοκτήτη σκύλου ή γάτας που δεν επιθυμεί να στειρώσει το ζώο του, σύμφωνα με την παρ. 1α του άρθρου 9 του ν. 4830/2021, καθώς και περί καθορισμού κάθε άλλου σχετικού θέματος. Στις ίδιες εξουσιοδοτικές διατάξεις προβλέφθηκε ότι με όμοια απόφαση δύναται να αναπροσαρμόζεται το ύψος του ηλεκτρονικού παραβόλου της παρ. 2 του άρθρου 14 και να διευρύνονται οι κατηγορίες ιδιοκτητών ζώων συντροφιάς που υποχρεούνται να αποστείλουν δείγμα γενετικού υλικού του ζώου τους στο ΕΦΑΓΥΖΣ. Σε εκτέλεση της ως άνω εξουσιοδότησης, ύστερα από την από 13.3.2023 απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου του ΙΙΒΕΑΑ (ακριβές απόσπασμα πρακτικού της 245ης συνεδρίασης της 14.3.2023), εκδόθηκε η προσβαλλόμενη κανονιστική απόφαση από τον αρμόδιο Αναπληρωτή Υπουργού Εσωτερικών [βλ. την Υ22/17.6.2021 απόφαση του Πρωθυπουργού περί αναθέσεως αρμοδιοτήτων στον Αναπληρωτή Υπουργό Εσωτερικών (Β’ 2607), όπως τροποποιήθηκε με την Υ9/12.5.2022 όμοια απόφαση (Β’ 2357)].

Με την προσβαλλόμενη αυτή απόφαση του Αναπληρωτή Υπουργού Εσωτερικών καθορίστηκαν, σύμφωνα με την προαναφερόμενη εξουσιοδοτική διάταξη, οι λεπτομέρειες για την εφαρμογή της διαδικασίας που προβλέπεται στο ν. 4830/2021 (άρθρα 1 και 2 παρ. 1 της προσβαλλόμενης πράξης). Περαιτέρω καθορίστηκαν: η διαδικασία λήψης, καταχώρισης και διατήρησης του γενετικού υλικού από το ΕΦΑΓΥΖΣ (άρθρο 4), το ηλεκτρονικό παράβολο για τη λήψη, καταχώριση και διατήρηση γενετικού υλικού από τον ιδιοκτήτη του ζώου συντροφιάς, σύμφωνα με την παρ. 2 του άρθρου 14 του ν. 4830/2021, καθώς και το ποσό που είναι υποχρεωμένος να καταβάλει στον κτηνίατρο ο ιδιοκτήτης του ζώου, σύμφωνα με την ίδια νομοθετική διάταξη (άρθρο 5), η διαδικασία για την ταυτοποίηση ζώου συντροφιάς από τις αρμόδιες αρχές ελέγχου της παρ. 6 του άρθρου 3 καθώς και τις δικαστικές αρχές για την εφαρμογή των τυχόν επιβαλλόμενων ποινικών και διοικητικών κυρώσεων στον ιδιοκτήτη, σύμφωνα με το άρθρο 6 του ν. 4830/2021 (άρθρο 6), καθώς και οι διοικητικές κυρώσεις για το ζήτημα αυτό, με παραπομπή στα αντίστοιχα άρθρα του εξουσιοδοτικού νόμου (άρθρο 7). Ειδικότερα, στο άρθρο 7 της προσβαλλόμενης απόφασης προβλέφθηκε ότι:

“1. Σε περίπτωση που ο ιδιοκτήτης γάτας ή σκύλου δεν στειρώσει το ζώο συντροφιάς του ή δεν αποστείλει δείγμα γενετικού υλικού (DNA) στο ΕΦΑΓΥΖΣ, επιβάλλεται το πρόστιμο της αντίστοιχης παράβασης του άρθρου 35 του ν. 4830/2021 σύμφωνα με την παρ. 1α του άρθρου 9 του ν. 4830/2021. 2. Η υποχρέωση του ιδιοκτήτη για στείρωση του δεσποζόμενου ζώου συντροφιάς (γάτας ή σκύλου) ή για αποστολή δείγματος γενετικού υλικού του (DNA) και η επιβολή των προστίμων της παράβασης εκκινεί σύμφωνα με την παρ. 9 του άρθρου 46 του ν. 4830/ 2021”.

Σύμφωνα δε με τη μεταβατική διάταξη της παρ. 9 του άρθρου 46 του ν. 4830/2021, η οποία προστέθηκε με το άρθρο 53 του ν. 4940/2022 (Α’ 112/14.6.2022) και τροποποιήθηκε με την παρ. 1 του άρθρου 71 του ν. 5027/2023 (Α’ 48/2.3.2023), “Η υποχρέωση του ιδιοκτήτη για στείρωση του δεσποζόμενου ζώου συντροφιάς ή για αποστολή δείγματος γενετικού υλικού του (DNA), σύμφωνα με την περ. (α) της παρ. 1 του άρθρου 9, εκκινεί μετά την παρέλευση ενός (1) μηνός από την έναρξη λειτουργίας του ΕΦΑΓΥΖΣ κατά το άρθρο 13. Τα πρόστιμα του άρθρου 35 για την παράβαση της ως άνω υποχρέωσης επιβάλλονται μετά την παρέλευση τριών (3) μηνών από την έναρξη λειτουργίας του ΕΦΑΓΥΖΣ.”

4. Επειδή, η αιτούσα Κυνηγετική Συνομοσπονδία Ελλάδος επικαλείται για τη θεμελίωση του εννόμου συμφέροντός της, τους καταστατικούς της σκοπούς, στους οποίους περιλαμβάνονται, μεταξύ άλλων, η άσκηση εποπτείας και ελέγχου επί των κυνηγετικών συλλόγων, η εποπτεία άσκησης της θήρας από τα μέλη των κυνηγετικών συλλόγων και η προστασία και ανάπτυξη του θηραματικού πλούτου [βλ. άρθρο 266 παρ. 6 και 7 του ν.δ. 86/1969 “Δασικός Κώδιξ” (Α’ 7) και 25234/1637/7.4.1976 απόφαση του Υπουργού Γεωργίας “Περί εγκρίσεως καταστατικού Κυνηγετικών Συλλόγων, Κυνηγετικών Ομοσπονδιών και Κυνηγετικής Συνομοσπονδίας” (Β’ 640)]. Η αιτούσα προβάλλει ότι τα μέλη της, τα συμφέροντα των οποίων εκπροσωπεί, υφίστανται δυσμενείς συνέπειες από την έκδοση της προσβαλλόμενης κανονιστικής πράξης, όσον αφορά στην επιδίωξη των ως άνω καταστατικών σκοπών και στην εν γένει εκπλήρωση του ρόλου τους κατά την άσκηση της θηρευτικής δραστηριότητας.

Τούτο διότι με την πράξη αυτή ενεργοποιείται η ισχύς της διάταξης της παρ. 7 του άρθρου 9 του ν. 4830/2021, η οποία προβλέπει τη δυνατότητα αφαίρεσης για δύο έτη της άδειας κυνηγιού από τον κυνηγό που δεν έχει στειρώσει τον κυνηγετικό του σκύλο ή δεν έχει αποστείλει δείγμα του γενετικού του υλικού στο ΕΦΑΓΥΖΣ, και δη επιπλέον της εφαρμογής σε βάρος του, των γενικών διατάξεων της παρ. 1α του άρθρου 9 και του άρθρου 35 του ν. 4830/2021 περί επιβολής χρηματικού προστίμου ύψους 1000 ευρώ, το οποίο συνιστά παραβίαση των συνταγματικών αρχών της αναλογικότητας και της ισότητας. Με τα ανωτέρω δεδομένα, η αιτούσα Κυνηγετική Συνομοσπονδία δικαιολογεί προσωπικό, άμεσο και ενεστώς έννομο συμφέρον για την άσκηση της κρινόμενης αίτησης (βλ. ΣτΕ 2062/2023 σκ. 3 και ΣτΕ Ολομ. 1161/2020, 365, 820/2017, 3317/2014, 2855-56/1985 κ.ά.). Και ναι μεν η αφαίρεση της άδειας του κυνηγού, ως κύρωση για τη μη συμμόρφωση στη νόμιμη υποχρέωση στείρωσης των κυνηγετικών σκύλων ή αποστολής γενετικού υλικού, προβλέπεται ρητώς στον εξουσιοδοτικό νόμο (άρθρο 9 παρ. 7 του ν. 4830/2021) και όχι στην προσβαλλόμενη κοινή υπουργική απόφαση, όμως, η απόφαση αυτή ελέγχεται στο πλαίσιο της παρούσας δίκης από άποψη συνταγματικότητας, διότι το κύρος και η ισχύς της προϋποθέτει την εν γένει συνταγματικότητα του νόμου κατ’ εξουσιοδότηση του οποίου έχει εκδοθεί και τις ρυθμίσεις του οποίου εξειδικεύει, συμπληρώνει και εφαρμόζει, θεσπίζοντας τις σχετικές λεπτομέρειες (πρβλ. ΣτΕ Ολομ. 1684/2022, σκ. 4, 1889/2019, σκ. 22, 2151/2015, σκ. 15, ΣτΕ 16/2022 7μ., σκ. 12, 2432/2017 7μ., σκ. 6, 1031/2015 7μ., σκ. 7 κ.ά.).

5. Επειδή, κατά τα ειδικότερα προβαλλόμενα από την αιτούσα Κυνηγετική Συνομοσπονδία, ως λόγοι ακυρώσεως, η δυνατότητα επιβολής των επίμαχων νομοθετικά προβλεπόμενων διοικητικών κυρώσεων, η οποία ενεργοποιείται με την έκδοση της προσβαλλόμενης κανονιστικής υπουργικής απόφασης και περιλαμβάνει, αναγκαίως, εφόσον δεν την εξαιρεί ρητώς, και την προβλεπόμενη στον εξουσιοδοτικό νόμο δυνατότητα αφαίρεσης για δύο έτη της άδειας κυνηγιού, αντίκειται, αφενός μεν, στη συνταγματικά κατοχυρωμένη αρχή της αναλογικότητας (άρθρο 25 παρ. 1 του Συντάγματος), διότι επιβάλλει ένα δυσμενέστατο μέτρο σε βάρος της ίδιας της θηρευτικής δραστηριότητας, η αναγκαιότητα επιβολής του οποίου δεν τεκμηριώνεται επαρκώς και το οποίο (μέτρο) τελεί σε προφανή δυσαναλογία προς τον εξυπηρετούμενο σκοπό του ελέγχου της αναπαραγωγής των ζώων συντροφιάς και των αδέσποτων ζώων, αφετέρου δε, (αντίκειται) στη συνταγματικώς κατοχυρωμένη αρχή της ισότητας (άρθρο 4 παρ. 1 και 5 του Συντάγματος), διότι, όσον αφορά στους κυνηγούς – ιδιοκτήτες κυνηγετικών σκύλων, δεν αρκείται στην επιβολή χρηματικού προστίμου, όπως για τους λοιπούς ιδιοκτήτες ζώων συντροφιάς, αλλά επιφυλάσσει αυστηρότατη μεταχείριση (αφαίρεση άδειας κυνηγιού για δύο έτη), η οποία θίγει τους κυνηγούς στον πυρήνα της δραστηριότητας και της υπόστασής τους. Η πρόβλεψη των προαναφερόμενων διοικητικών κυρώσεων, ιδίως δε της αφαίρεσης για δύο έτη της άδειας κυνηγιού, είναι αντίθετη, κατά τα προβαλλόμενα, και στην παγιωμένη νομολογία του Συμβουλίου της Επικρατείας, σύμφωνα με την οποία: α) Η οργανωμένη θήρα αποτελεί, κατά τους όρους του άρθρου 24 του Συντάγματος, μορφή διαχείρισης και προστασίας του φυσικού περιβάλλοντος και της άγριας πανίδας, έχουσα ως σκοπό τη διατήρηση και προστασία των πληθυσμών των θηρεύσιμων ειδών (βλ. ΣτΕ 1047/2011, 875-878/2019 κ.ά.). β) Αποκλείεται από το Σύνταγμα η έκδηλα άνιση μεταχείριση και η επιβολή αδικαιολόγητης επιβάρυνσης σε βάρος μιας κατηγορίας πολιτών, όπως εν προκειμένω, σε βάρος των κυνηγών – μελών κυνηγετικών συλλόγων (ΣτΕ 1757-8/2019 Ολ. κ.ά.). γ) Αντίκειται στη συνταγματική αρχή της αναλογικότητας η αφαίρεση της άδειας του κυνηγού ως συνέπεια της παραβίασης των περιοριστικών της κυκλοφορίας μέτρων για την αντιμετώπιση της πανδημίας του covid 19, διότι αποτελεί δυσμενές μέτρο που πλήττει την ίδια τη θηρευτική δραστηριότητα (ΣτΕ 1284/2022 Ολ. σκ. 25).

6. Επειδή, ο σκοπός που εξυπηρετείται με τον εξουσιοδοτικό νόμο 4830/2021, ο οποίος συνίσταται στην εν γένει διασφάλιση της ευζωίας των δεσποζόμενων και αδέσποτων ζώων σε συμφωνία με τους διεθνείς κανόνες και ειδικά στην αποτροπή της αύξησης του πληθυσμού των αδέσποτων ζώων μέσω του ελέγχου της αναπαραγωγής τους και της υιοθεσίας και στη δυνατότητα εντοπισμού και τιμωρίας όσων ιδιοκτητών δεν συμμορφώνονται με τους κανόνες που τίθενται για τη διασφάλιση αυτού του σκοπού (σήμανση και καταχώριση στον Εθνικό Μητρώο Ζώων Συντροφιάς των κυνηγετικών σκύλων, αποστολή δείγματος γενετικού υλικού, στείρωση κ.ο.κ.), είναι σύμφωνος με το Σύνταγμα, και όσον αφορά στους κυνηγετικούς σκύλους (εργασίας). Τούτο διότι η απαίτηση για υπεύθυνη ιδιοκτησία των ζώων συντροφιάς είναι αυξημένη στην περίπτωση των κυνηγετικών σκύλων, οι οποίοι υπόκεινται σε ειδικό νομοθετικό καθεστώς που προβλέπει, μεταξύ άλλων, τον εφοδιασμό τους με δελτίο ταυτότητας, ομοιόμορφο διακριτικό σήμα και φίμωτρο, την απαγόρευση της κυκλοφορίας τους εκτός του πλαισίου της άσκησης θηρευτικής δραστηριότητας και την απαγόρευση της διατήρησής τους σε υπαίθριες ποιμενικές εγκαταστάσεις [βλ. άρθρο 255 του ν.δ/τος 86/1969 “Δασικός Κώδιξ” (Α’ 7)].

Περαιτέρω, οι κυνηγοί, ως εκ του ρόλου τους στη διαχείριση του φυσικού περιβάλλοντος και στη διατήρηση των θηρεύσιμων ειδών, έχουν αυξημένη ευθύνη και στο ζήτημα του περιορισμού του αριθμού των εγκαταλελειμμένων ζώων.

Ενόψει δε της ιδιάζουσας σχέσης εξάρτησης που αναπτύσσεται μεταξύ κυνηγών και κυνηγετικών σκύλων για την άσκηση της θηρευτικής δραστηριότητας, ο εξαναγκασμός σε συμμόρφωση των ιδιοκτητών κυνηγετικών σκύλων προς την ως άνω υποχρέωση δύναται να επιδιώκεται και με πλέον αυστηρά μέσα σε σχέση με τους λοιπούς ιδιοκτήτες σκύλων συντροφιάς.

Για τους λόγους αυτούς, η θέσπιση μέτρων κατάλληλων για την επιδίωξη του προαναφερόμενου νομοθετικού σκοπού, όπως είναι το πρόστιμο και η αφαίρεση της άδειας του κυνηγού σε περίπτωση μη συμμόρφωσης προς τις υποχρεώσεις ιδιοκτήτη ζώου, οι οποίες, άλλωστε, τίθενται εναλλακτικά από το νόμο (στείρωση ή αποστολή γενετικού υλικού στο οικείο Μητρώο), ευρίσκεται εντός των ορίων που επιβάλλει η τήρηση της αρχής της αναλογικότητας, καθόσον τεκμηριώνεται βάσει της προαναφερόμενης, ειδικής για την κατηγορία αυτή, νομοθεσίας και δεν συνιστά υπέρμετρο περιορισμό των δικαιωμάτων που απολαμβάνουν οι κυνηγοί ως εκ της συνταγματικής προστασίας της δραστηριότητάς τους, όπως αορίστως, πάντως, προβάλλεται, ούτε και παραβίαση της αρχής της ισότητας σε σχέση με τους λοιπούς Έλληνες πολίτες, ή παραβίαση άλλων συνταγματικών αρχών.

Η νομολογία δε που επικαλείται η αιτούσα Συνομοσπονδία δεν ευρίσκει εν προκειμένω εφαρμογή, διότι δεν έχει κρίνει επί της εν λόγω διάταξης, αλλά επί συναφών ζητημάτων τιθέμενων, όμως, σε διαφορετικό πραγματικό και νομικό πλαίσιο.

Κατά τη γνώμη, όμως, του Παρέδρου Α. Σκούφαλου, η θέσπιση αυξημένων περιοριστικών μέτρων στην περίπτωση των κυνηγών υπερακοντίζει τον σκοπό του νόμου, καθόσον μάλιστα το ήδη αυξημένο ύψος του προστίμου θα αρκούσε για να εξασφαλίσει την τήρηση της νόμιμης υποχρέωσης στείρωσης εκ μέρους των κυνηγών.

7. Επειδή, κατόπιν των ανωτέρω, η κρινόμενη αίτηση πρέπει να απορριφθεί.

Δ ι ά   τ α ύ τ α

Απορρίπτει την αίτηση.

Διατάσσει την κατάπτωση του παραβόλου.

Η διάσκεψη έγινε στην Αθήνα στις 15 Φεβρουαρίου 2024

Η Προεδρεύουσα Σύμβουλος        Η Γραμματέας

και η απόφαση δημοσιεύθηκε σε δημόσια συνεδρίαση της 9ης Οκτωβρίου 2024.

Ο Προεδρεύων Αντιπρόεδρος       Η Γραμματέας