ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ Η ΕΠΙΔΟΣΗ ΣΕ ΧΩΡΟΥΣ ΛΑΤΡΕΙΑΣ Ή ΣΕ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΟΥΣ ΧΩΡΟΥΣ ΑΚΟΜΑ ΚΙ ΑΝ ΥΠΑΡΧΕΙ ΣΥΝΑΙΝΕΣΗ.

ΣτΕ 2164/2024

ΕΠΙΔΟΣΗ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΩΝ ΠΡΑΞΕΩΝ – ΠΡΟΥΠΟΘΕΣΕΙΣ – ΕΠΙΔΟΣΗ ΣΕ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΟ ΤΟΠΟ ΑΠΑΙΤΕΙ ΤΗ ΡΗΤΗ ΣΥΝΑΙΝΕΣΗ ΤΟΥ ΚΑΘ’ΟΥ Η ΕΠΙΔΟΣΗ – ΛΟΙΠΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΠΟΥ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΑΝΑΦΕΡΟΝΤΑΙ ΣΤΗΝ ΕΚΘΕΣΗ ΕΠΙΔΟΣΗΣ – ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ Η ΕΠΙΔΟΣΗ ΣΕ ΧΩΡΟΥΣ ΛΑΤΡΕΙΑΣ Ή ΣΕ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΟΥΣ ΧΩΡΟΥΣ ΑΚΟΜΑ ΚΙ ΑΝ ΥΠΑΡΧΕΙ ΣΥΝΑΙΝΕΣΗ – ΕΝΝΟΜΕΣ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ - Απαραίτητη προϋπόθεση για τη νομιμότητα της επίδοσης, δηλαδή σε τόπο και χρόνο άλλον από τον προβλεπόμενο στις λοιπές περί επιδόσεων διατάξεις του ίδιου Κώδικα, είναι η μνεία, στην οικεία έκθεση, της συναίνεσης του προσώπου, προς το οποίο έγινε η επίδοση – Εσφαλμένη κρίση της προσβαλλομένης – Βάσιμος ο λόγος (47, 50 ΚΔΔ)

ΠΔ

ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΠΙΚΡΑΤΕΙΑΣ

ΤΜΗΜΑ Β΄

Συνεδρίασε δημόσια στο ακροατήριό του στις 23 Οκτωβρίου 2024, με την εξής σύνθεση: Κωνσταντίνος Κουσούλης, Aντιπρόεδρος, Πρόεδρος του Β΄ Τμήματος, Παναγιώτης Τσούκας, Μαρία Σταματοπούλου, Σύμβουλοι, Όλγα-Μαρία Βασιλάκη, Νικόλαος Νικολάκης, Πάρεδροι. Γραμματέας η Ίλβα Μίσιου.

Για να δικάσει την από 29 Ιουλίου 2020 αίτηση:
της ομόρρυθμης εταιρείας με την επωνυμία «.... Ο.Ε», που εδρεύει στα Άνω Λιόσια Αττικής (. . .), η οποία δεν παρέστη, αλλά ο δικηγόρος που υπογράφει την αίτηση νομιμοποιήθηκε με συμβολαιογραφικό πληρεξούσιο,

κατά της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (Α.Α.Δ.Ε.), η οποία παρέστη με τη Ζωή Φάμα, Πάρεδρο του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους.

Με την αίτηση αυτή η αναιρεσείουσα εταιρεία επιδιώκει να αναιρεθεί η υπ’ αριθμ. 584/2020 απόφαση του Διοικητικού Εφετείου Αθηνών.

Η εκδίκαση άρχισε με την ανάγνωση της εκθέσεως του εισηγητή, Παρέδρου Νικολάου Νικολάκη.

Κατόπιν το δικαστήριο άκουσε την εκπρόσωπο της αναιρεσίβλητης Αρχής, η οποία ζήτησε την απόρριψη της υπό κρίση αίτησης.

Μετά τη δημόσια συνεδρίαση το δικαστήριο συνήλθε σε διάσκεψη σε αίθουσα του δικαστηρίου κ α ι

Α φ ο ύ    μ ε λ έ τ η σ ε    τ α    σ χ ε τ ι κ ά    έ γ γ ρ α φ α

Σ κ έ φ θ η κ ε    κ α τ ά    τ ο ν   Ν ό μ ο

1. Επειδή, για την άσκηση της κρινόμενης αίτησης έχει καταβληθεί το νόμιμο παράβολο (ηλεκτρονικό παράβολο με κωδικό πληρωμής .).

2. Επειδή, με την αίτηση αυτή ζητείται η αναίρεση της 584/2020 απόφασης του Διοικητικού Εφετείου Αθηνών, με την οποία, κατ’ αποδοχή έφεσης του αναιρεσίβλητου Ελληνικού Δημοσίου, εξαφανίστηκε η 11499/2018 απόφαση του Διοικητικού Πρωτοδικείου Αθηνών και, ακολούθως, απορρίφθηκε ως εκπρόθεσμη προσφυγή της αναιρεσείουσας εταιρείας κατά της ./2005 πράξης του Προϊσταμένου της Δημόσιας Οικονομικής Υπηρεσίας (ΔΟΥ) Άνω Λιοσίων, με την οποία είχαν επιβληθεί σε βάρος της δύο πρόστιμα συνολικού ύψους 61.465,74 ευρώ (60.879,74 ευρώ και 586 ευρώ, αντίστοιχα), για ισάριθμες παραβάσεις του Κώδικα Βιβλίων και Στοιχείων (ΚΒΣ) κατά τη χρήση 2004. Με την πρωτόδικη απόφαση η προσφυγή είχε γίνει εν μέρει δεκτή και η ως άνω καταλογιστική πράξη είχε ακυρωθεί κατά το μέρος που με αυτή είχε επιβληθεί το πρόστιμο ύψους 60.879,74 ευρώ.

3. Επειδή, η κρινόμενη αίτηση εμπίπτει, ως εκ του χρόνου άσκησής της, στο πεδίο εφαρμογής των παραγράφων 3 και 4 του άρθρου 53 του π.δ. 18/1989 (Α΄ 8), όπως οι παράγραφοι αυτές αντικαταστάθηκαν αρχικώς με το άρθρο 12 παρ. 1 του ν. 3900/2010 (Α΄ 213) και, ακολούθως, η παράγραφος 3 με το άρθρο 15 παρ. 2 του ν. 4446/2016 (Α΄ 240). Το δε χρηματικό αντικείμενο της διαφοράς υπερβαίνει το όριο των 40.000 ευρώ, όπως προκύπτει και από το ./10.9.2010 σημείωμα για το ποσό της διαφοράς του Προϊσταμένου της ΔΟΥ Αγίων Αναργύρων.

4. Επειδή, στο άρθρο 47 του (κυρωθέντος με το άρθρο πρώτο του ν. 2717/1997, Α΄ 97) Κώδικα Διοικητικής Δικονομίας (ΚΔΔ), ορίζονται τα εξής: “1. Με την επιφύλαξη των οριζομένων στην παρ. 3, η επίδοση επιτρέπεται οπουδήποτε και οποτεδήποτε βρεθεί το πρόσωπο προς το οποίο αυτή μπορεί να γίνει. Αν η επίδοση διενεργηθεί σε τόπο ή χρόνο άλλο από εκείνον που προβλέπεται για κάθε περίπτωση, είναι άκυρη μόνο αν δεν συναινεί το πρόσωπο προς το οποίο αυτή γίνεται. Το ίδιο ισχύει και όταν η επίδοση διενεργείται σε ημέρα αργίας ή κατά τη διάρκεια της νύκτας, η οποία και θεωρείται ότι διαρκεί από τις επτά (7) το βράδυ ως τις επτά (7) το πρωί. Σε όλες αυτές τις περιπτώσεις, η συναίνεση πρέπει να μνημονεύεται στην έκθεση. 2 […] 3. Επίδοση σε χώρους λατρείας κατά τις ώρες των ιεροτελεστιών, των θρησκευτικών τελετών ή των προσευχών, καθώς και σε αίθουσα δικαστηρίου όταν συνεδριάζει, είναι άκυρη ακόμη και αν υπάρχει συναίνεση του προσώπου προς το οποίο αυτή διενεργείται”. Στο δε άρθρο 50 του ίδιου Κώδικα ορίζεται ότι: “1. Οι επιδόσεις προς τους ιδιώτες διενεργούνται στην κατοικία ή στο χώρο της εργασίας, κατά περίπτωση, προσωπικώς στους ίδιους ή στους νόμιμους αντιπροσώπους ή στους εκπροσώπους ή στους δικαστικούς πληρεξουσίους ή στους αντικλήτους τους, σύμφωνα με τα οριζόμενα στις ειδικότερες αντίστοιχες διατάξεις. 2. […]”.

5. Επειδή, από την αναιρεσιβαλλόμενη απόφαση προκύπτουν τα εξής: Κατόπιν της ./15.3.2005 σχετικής εντολής, υπάλληλοι της ΔΟΥ Άνω Λιοσίων (μετέπειτα Αγίων Αναργύρων) διενήργησαν αυθημερόν έλεγχο στην έδρα της επιχείρησης της αναιρεσείουσας ομόρρυθμης εταιρείας, η οποία κατά τον κρίσιμο εν προκειμένω χρόνο είχε ως αντικείμενο εργασιών την εκμετάλλευση πρατηρίου υγρών καυσίμων και έδρα στα Άνω Λιόσια Αττικής (οδός. ., αριθ. .). Ο έλεγχος διαπίστωσε ότι η αναιρεσείουσα δεν είχε εκδώσει, σε τουλάχιστον μία περίπτωση, φορολογικό στοιχείο διακίνησης (δελτίο αποστολής) ή αξίας- διακίνησης (απόδειξη λιανικής πώλησης- δελτίο αποστολής ή τιμολόγιο πώλησης- δελτίο αποστολής) για την πώληση 157.312,00 λίτρων πετρελαίου θέρμανσης κατά το χρονικό διάστημα από 1.10.2004 έως 15.3.2005, ενώ είχε προβεί στην αγορά αντίστοιχης ποσότητας κατά το ίδιο χρονικό διάστημα. Ο Προϊστάμενος της ΔΟΥ Άνω Λιοσίων, αφού έλαβε υπόψη του τις ως άνω διαπιστώσεις του ελέγχου, εξέδωσε την 238/2005 απόφαση, με την οποία, κατ’ εφαρμογή των διατάξεων των άρθρων 5 και 9 του ν. 2523/1997, καταλόγισε σε βάρος της αναιρεσείουσας: α) πρόστιμο ποσού 586,00 ευρώ, διότι κατά την ημερομηνία του ελέγχου δεν είχε εκτυπώσει μηνιαία κατάσταση εσόδων- εξόδων Ιανουαρίου 2005, κατά παράβαση των διατάξεων των άρθρων 24 παρ. 3 και 2 παρ. 1 του ΚΒΣ, και β) πρόστιμο ποσού 60.879,74 ευρώ, διότι σε μία τουλάχιστον περίπτωση δεν είχε εκδώσει θεωρημένο φορολογικό στοιχείο διακίνησης ή αξίας- διακίνησης, για την πώληση της προαναφερόμενης ποσότητας πετρελαίου θέρμανσης.

Κατά του ως άνω καταλογισμού της η αναιρεσείουσα άσκησε την από 1.11.2006 προσφυγή, προβάλλοντας, μεταξύ άλλων, προς θεμελίωση της εμπρόθεσμης άσκησής της, ότι η κοινοποίηση της πράξης δεν ήταν νόμιμη, διότι στην έκθεση επίδοσης, με ημερομηνία 3.10.2005, δεν διευκρινίζεται ούτε το πρόσωπο, προς το οποίο επιχειρήθηκε η επίδοση (στο νομικό πρόσωπο της αναιρεσείουσας ή στον νόμιμο εκπρόσωπό της), ούτε το πρόσωπο του νομίμου εκπροσώπου της, δεν προσδιορίζεται με σαφήνεια ο τόπος της επίδοσης, καθώς δεν αναγράφεται ο αριθμός της αναφερόμενης σε αυτή οδού, για την οποία επίσης δεν διευκρινίζεται εάν πρόκειται για την έδρα της αναιρεσείουσας ή για την κατοικία του νόμιμου εκπροσώπου της, ενώ, εξάλλου, δεν αναφέρεται η ώρα της επίδοσης, δεν βεβαιώνεται ότι ο παραλαβών, προς τον οποίο έγινε η επίδοση υπό την ιδιότητά του ως μέλους της ομόρρυθμης εταιρείας, ήταν ο νόμιμος εκπρόσωπος της αναιρεσείουσας, σε κάθε δε περίπτωση δεν γίνεται ρητή μνεία στο εν λόγω αποδεικτικό επίδοσης τυχόν συναίνεσης αυτού, ώστε να μπορεί να θεωρηθεί σε κάθε περίπτωση νόμιμη η επίδοση, κατ’ άρθρο 47 παρ. 1 του ΚΔΔ, ακόμη κι εάν έγινε σε μη επιτρεπόμενο χρόνο ή τόπο. Με την 2979/2013 προδικαστική του απόφαση, το πρωτοβάθμιο δικαστήριο έκρινε ότι, εφόσον από την έκθεση επίδοσης έλλειπαν τυπικά στοιχεία του κύρους της, με συνέπεια να μην προκύπτει, ιδίως, ο τόπος όπου επιχειρήθηκε αυτή, αλλά και ο χρόνος της ημέρας, κατά την οποία έλαβε χώρα, χωρίς παράλληλα να μνημονεύεται σ’ αυτή ρητή δήλωση συναίνεσης του παραλαβόντος προσώπου, μη νομίμως κοινοποιήθηκε η καταλογιστική πράξη και, ως εκ τούτου, η προσφυγή ήταν εμπρόθεσμη. Ακολούθως, και μετά την έκδοση νέας αναβλητικής απόφασης για τη συμπλήρωση των αποδείξεων, το πρωτοβάθμιο δικαστήριο, με την 11499/2018 απόφασή του, έκανε εν μέρει δεκτή την προσφυγή και ακύρωσε την ./2005 καταλογιστική πράξη κατά το μέρος που με αυτήν επιβλήθηκε σε βάρος της αναιρεσείουσας το πρόστιμο ύψους 60.879,74 ευρώ. Έφεση του Δημοσίου κατά της πρωτόδικης απόφασης έγινε δεκτή με την αναιρεσιβαλλόμενη απόφαση, με την οποία κρίθηκε ότι η προσφυγή είχε ασκηθεί εκπροθέσμως με το εξής σκεπτικό

: Στο αποδεικτικό επίδοσης της καταλογιστικής πράξης προσδιορίζονται α) η ημερομηνία της επίδοσης (3.10.2005), β) το όργανο το οποίο έκανε την επίδοση (Χ. Κ., Εφοριακός), γ) τα επιδοτέα έγγραφα (./2005 πράξη επιβολής προστίμου ΚΒΣ και η σχετική έκθεση ελέγχου) και δ) ο παραλαβών αυτά (Γ. Β., μέλος της ομόρρυθμης εταιρείας). Το δε γεγονός ότι στο αποδεικτικό δεν αναφέρεται η ημέρα της εβδομάδας και η ώρα της επίδοσης, καθώς και ο αριθμός επί της οδού ..όπου έγινε αυτή, δεν την καθιστά μη νόμιμη. Και τούτο διότι, εκτός του ότι αναγράφεται ο τόπος όπου έγινε η επίδοση (Άνω Λιόσια) και η οδός .., όχι όμως και ο αριθμός της οδού, η επίδοση επιτρέπεται να γίνει οπουδήποτε όσον αφορά το πρόσωπο του προς ον η επίδοση, στη συγκεκριμένη δε περίπτωση προς τον Γ. Β., σύμφωνα με την παράγραφο 1 του άρθρου 47 του Κώδικα Διοικητικής Δικονομίας, η οποία, ορίζουσα ότι η επίδοση επιτρέπεται να γίνει οπουδήποτε, αφορά μόνο το πρόσωπο του προς ον η επίδοση. Περαιτέρω, η παράλειψη του οργάνου που διενεργεί την επίδοση να σημειώσει και να βεβαιώσει στο επιδιδόμενο έγγραφο την ημέρα και την ώρα της επίδοσης, δεν ασκεί επιρροή στο κύρος της. Τέλος, όπως προκύπτει από το περιεχόμενο του αποδεικτικού, η επίδοση έγινε «στον Γ. Β., μέλος της Ο.Ε.», ο οποίος παρέλαβε τα επιδοτέα έγγραφα που προσδιορίζονται στο αποδεικτικό επίδοσης και υπέγραψε οικειοθελώς το αποδεικτικό, γεγονός, άλλωστε, που δεν αμφισβητείται από την αναιρεσείουσα.

6. Επειδή, με την κρινόμενη αίτηση προβάλλεται ότι κατ’ εσφαλμένη ερμηνεία του τελευταίου εδαφίου της παραγράφου 1 του άρθρου 47 του ΚΔΔ, στο οποίο ορίζεται ότι η συναίνεση του προς ον η επίδοση προσώπου, η οποία αίρει την ακυρότητα της επίδοσης σε τόπο και χρόνο άλλο από αυτόν που προβλέπεται σε κάθε περίπτωση, πρέπει να μνημονεύεται στην έκθεση, το δικάσαν διοικητικό εφετείο διέλαβε έμμεση ερμηνευτική κρίση, κατά την οποία η μνεία της συναίνεσης στην έκθεση δεν απαιτείται επί ποινή ακυρότητας αυτής, καθόσον θεραπεύεται από την ανεπιφύλακτη υπογραφή του αποδεικτικού από τον προς ον η επίδοση, εν προκειμένω τον Γ. Β.. Κατά την αναιρεσείουσα, η νομιμότητα της επίδοσης κατά την εξαιρετική διαδικασία του άρθρου 47 του ΚΔΔ προϋποθέτει να μνημονεύεται ρητώς στην οικεία έκθεση, επί ποινή ακυρότητας, η συναίνεση του προσώπου, προς το οποίο γίνεται η επίδοση. Προς θεμελίωση του παραδεκτού του λόγου κατ’ άρθρο 53 παρ. 3 του π.δ. 18/1989, προβάλλεται ο ισχυρισμός ότι, επί του τιθέμενου με αυτόν νομικού ζητήματος, υφίσταται αντίθετη προς τα κριθέντα με την αναιρεσιβαλλόμενη απόφαση νομολογία και, συγκεκριμένα, η 1382/2009 απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας, άλλως ότι δεν υφίσταται νομολογία. Ο ισχυρισμός αυτός, κατά το πρώτο σκέλος του, είναι βάσιμος και ο σχετικός λόγος προβάλλεται παραδεκτώς, περαιτέρω δε και βασίμως. Και τούτο, διότι με την 1382/2009 απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας κρίθηκε (σκ. 7), εμμέσως πλην σαφώς, ότι απαραίτητη προϋπόθεση για τη νομιμότητα της επίδοσης με βάση το άρθρο 47 παρ. 1 του ΚΔΔ, δηλαδή σε τόπο και χρόνο άλλον από τον προβλεπόμενο στις λοιπές περί επιδόσεων διατάξεις του ίδιου Κώδικα, είναι η μνεία, στην οικεία έκθεση, της συναίνεσης του προσώπου, προς το οποίο έγινε η επίδοση (πρβλ. και ΣτΕ 1225/2024 σκ. 7). Επομένως, είναι εσφαλμένη η περί του αντιθέτου έμμεση ερμηνευτική κρίση το δικάσαντος διοικητικού εφετείου ως προς το νομικό αυτό ζήτημα. Για τον λόγο δε αυτόν, πρέπει να γίνει δεκτή η κρινόμενη αίτηση και να αναιρεθεί η προσβαλλόμενη απόφαση, η δε υπόθεση, η οποία χρειάζεται διευκρίνιση ως προς το πραγματικό, πρέπει να παραπεμφθεί στο ίδιο δικαστήριο για νέα κρίση.

Δ ι ά    τ α ύ τ α

Δέχεται την αίτηση.

Αναιρεί την 584/2020 απόφαση του Διοικητικού Εφετείου Αθηνών, στο οποίο και παραπέμπει την υπόθεση, σύμφωνα με το αιτιολογικό.

Επιβάλλει στο αναιρεσίβλητο Δημόσιο τη δικαστική δαπάνη της αναιρεσείουσας ομόρρυθμης εταιρείας, η οποία ανέρχεται σε τετρακόσια εξήντα (460) ευρώ.

Η διάσκεψη έγινε στην Αθήνα στις 30 Οκτωβρίου 2024

Ο Πρόεδρος του Β´ Τμήματος      Η Γραμματέας

και η απόφαση δημοσιεύθηκε σε δημόσια συνεδρίαση της 30ής Δεκεμβρίου 2024.

Ο Πρόεδρος του Β´ Τμήματος       Η Γραμματέας